Mięśnie są jak guma do żucia. Gdy ją żujemy jest miękka, elastyczna, rozciągliwa. Gdy przestaniemy, staje się sztywna i krucha. Tak samo jest z mięśniami. Kiedy nie pracują, stają się sztywne, kurczliwe, kompletnie bezużyteczne.
Tekst: Antonina Majewska
Praca mięśni jest o tyle istotna, że miliony lat temu nasze geny tworzyły się w warunkach, które wymagały od nas nieustannej aktywności, więc ewolucyjnie nasze ciała przystosowane są do życia w ruchu. A dzisiaj? No cóż. Siedzimy za biurkiem, jeździmy samochodem i… jesteśmy zmęczeni. Trudno uwierzyć, że znaczny wysiłek fizyczny i zmęczenie mięśni może to wszystko odwrócić, prawda?
Dobrze mieć mięśnie
Mięśnie umożliwiają nam poruszanie się, przepływ i regulację ilości płynów w organizmie, prawidłową postawę oraz uczestniczą w procesie wytwarzania ciepła w organizmie. To funkcje podstawowe, utrzymujące nas przy życiu. Mięśnie tworzą też swoistego rodzaju gorset utrzymujący nasz kręgosłup. Od ich siły zależy, czy nie będziemy miały wady postawy, będą nam dokuczały bóle kręgosłupa, czy nasze plecy nie zaokrąglą się w nieładny garb. Mięśnie spalają też więcej kalorii niż tłuszcz. Zbudowanie masy mięśniowej przyspiesza tempo metabolizmu. Oznacza to, że siedząc na kanapie z koleżanką, która ma mniej rozbudowane mięśnie, a bardziej obfitą tkankę tłuszczową, w tym samym czasie będziesz spalać więcej kalorii niż ona.
Ból mięśni po ćwiczeniach
Po dużym wysiłku fizycznym pojawia się piekący ból mięśni, który zwykłyśmy nazywać zakwasami. Nazwa ta wzięła się z przekonania, że odpowiada za to gromadzący się we włóknach mięśniowych kwas mlekowy. Okazuje się jednak, że nie on jest winowajcą tego dyskomfortu. Stężenie kwasu mlekowego, rzeczywiście, wzrasta po wysiłku, ale już po godzinie od zaprzestania ćwiczeń spada, a mimo to ból nie ustępuje. Naukowcy doszli więc do wniosku, że „zakwasy”, ból i uczucie sztywności mięśni odpowiada zupełnie inne zjawisko. Jakie? Do końca nie wiadomo. Aktualnie najwięcej zwolenników ma teoria, że chodzi tu o mikrouszkodzenia włókien mięśniowych i tkanki łącznej położonej w bezpośrednim sąsiedztwie mięśni. Uszkodzenia te, mimo iż dokuczliwie, tak naprawdę świadczą o pracy mięśni i ich wzmocnieniu, tak więc nie warto ich unikać, a jedynie sprawiać, by ból nie osiągał stopnia, uniemożliwiającego funkcjonowanie. Gdy zakwasy się pojawią, dobrze jest wziąć ciepłą kąpiel, jeśli ona nie zadziała – podziałać zimnem i na bolące miejsca przyłożyć lód.
Jak zbudować masę mięśniową?
Aktywność wymagająca wytrzymałości, czyli bieganie, pływanie, jazda na rowerze, znakomicie wpływają na ogólną kondycję, jednak jej udział w budowaniu mięśni jest niewielki. Aby zbudować mięśnie (albo po prostu nie dopuścić do ich zaniku), trzeba uruchomić jak największą liczbę włókien szybkokurczliwych – co możliwe tylko w czasie treningu siłowego. Ograniczanie się do joggingu może nas szczególnie dużo kosztować po trzydziestce. W tym wieku nasilają się naturalne procesy starzenia i związany z tym ubytek masy mięśniowej, od której zależy ogólna sprawność i tempo metabolizmu, a ćwiczenia wytrzymałościowe nie zapobiegną tym procesom. Tak więc jeśli chcemy być sprawne, szczupłe, mieć ładnie ukształtowaną sylwetkę, wyszczuplić nogi, wyrzeźbić talię, ujędrnić pośladki, unieść biust – musimy zwiększyć ilość ćwiczeń siłowych.