Uwaga! Alarm! Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe piersi w ciągu
ostatnich trzech dekad wzrosła ponad dwukrotnie! W tym trendzie można
jednak na szczęście zauważyć, że rozwój profilaktyki raka skutkuje większą
wykrywalnością choroby w jej wczesnym stadium, co przekłada się na spadek
współczynnika śmiertelności.
Najgroźniejsza i najmniej
przewidywalna choroba
– nowotwór złośliwy.
Dotyka osób w różnym
wieku, ma około setki
odmian. Dla kobiet w krajach
rozwiniętych jego najgroźniejszą,
bo najczęstszą postacią jest rak
piersi. Co roku na nowotwór
złośliwy piersi choruje ok. 17 tys.
Polek, co tanowi 1/5 zachorowań
na wszystkie nowotwory złośliwe
wśród kobiet. Ryzyko
zachorowania na raka piersi
wzrasta z wiekiem.
Wpływają na to zmiany cywilizacyjne – środowisko i styl życia, a także predyspozycje
genetyczne. Przyczyn można szukać też w „gęstej” tkance piersi, wczesnej
menstruacji (przed 12. rokiem życia), późnej menopauzie (po 55. r. ż.). ciąży
po 30-tce, bezdzietności i nadużywaniu alkoholu. Jak uchronić się przed rakiem piersi?
Mammografia
Jest badaniem rentgenowskim piersi, które może pomóc w wykryciu nowotworu
w jego wczesnym stadium. Daje to pacjentkom ponad 90% szans przeżycia
kolejnych 5 lat po diagnozie. W Polsce programem profilaktyki raka piersi
objęte są kobiety w wieku 50-69 lat, które zapraszane są na bezpłatne badania
mammograficzne. Profilaktyczną mammografię powinno się wykonywać co 2 lata.
Natomiast diagnostyczną mammografię należy wykonać w przypadku jakichkolwiek
zmian klinicznych w piersiach.
Dla młodych kobiet (do 40 roku życia) nie są stosowane profilaktyczne
badania mammograficzne. W ich piersiach dominuje gęsta tkanka gruczołowa,
która utrudnia wykrywanie zmian na zdjęciu rentgenowskim. Młodym kobietom
zaleca się regularne wykonywanie badań USG, chociaż nie jest to metoda w pełni
skuteczna w profilaktyce raka piersi, ponieważ jest mało swoista (wynik jest mało
dokładny). Jednak z pewnością jest bardzo przydatna przy wykrywaniu wszelkich
nieprawidłowości w tkance gruczołowej piersi – np. torbieli, które powinny
być obserwowane.
Rezonans magnetyczny
Kolejną metodą wykrywania i diagnozy zmian nowotworowych jest rezonans
magnetyczny – metoda bardziej zaawansowana i skuteczniejsza niż mammografia.
Koszty tego badania ograniczają jego zastosowanie w profilaktyce raka piersi
praktycznie dla grup wysokiego ryzyka zachorowania na raka piersi (mutacje
genowe i/lub rodzinny wywiad raka piersi). Skierowanie na rezonans jest celowe
w przypadku trudności diagnostycznych pierwotnego lub nawrotowego raka piersi.
Co jest więc najlepszym sposobem na wykrywanie nieprawidłowości w piersiach?
Otóż podstawą profilaktyki raka piersi jest regularne wykonywanie badania
palpacyjnego przez każdą kobietę, czyli samobadanie piersi dłonią.
Raz na miesiąc
Badanie palpacyjne powinno być wykonywane raz na miesiąc, zaraz po miesiączce
(jeśli kobieta miesiączkuje). Dzięki regularności tego badania kobieta uczy
się swojego ciała na pamięć, co pozwoli jej w przyszłości wykryć wszelkie
ewentualne zgrubienia i guzki, natychmiast skonsultować swoje wątpliwości
z lekarzem i poddać się profesjonalnej diagnozie.
