Opowieść o marzeniach, które spełniają się mimo wszelkim przeciwnościom.
Tekst: Sylwia Skorstad
Moda Polska była w drugiej połowie XX wieku państwowym przedsiębiorstwem prowadzącym salony mody z odzieżą projektowaną według światowych trendów. To był projekt, który teoretycznie nie miał prawa się udać. W PRL wyróżnianie się było niemile widziane, a wszystko, co kojarzyło się z wpływami z Zachodu, otrzymywało łatkę projektu wywrotowego.
W takich realiach dom mowy wzorowany na paryskich i znajdujący inspiracje na międzynarodowych pokazach mody, nie miał racji bytu. Mimo wszystko powstał i przez dziesięciolecia miał się dobrze. Matką jego sukcesu była Jadwiga Grabowska, elegancka wielbicielka światowej mody, poliglotka, miłośniczka podróży i Francji mająca w świecie szerokie znajomości. Podstępem i uporem udało się jej uzyskać zgodę Ministerstwa Handlu Wewnętrznego na zaprezentowanie polskich projektów na międzynarodowych targach mody w Lipsku. To były początki marki, którą w PRL-u znali wszyscy. Ubrania Mody Polskiej stały się dla przeciętnej Polki obiektem pożądania.
Kariera w czasach PRL
Jerzy Antkowiak dostał się do zespołu Mody Polskiej trochę przez przypadek. Trafił na pokaz mody organizowany przy wystawie Muzeum Wzornictwa Przemysłowego, wkręcił się do garderoby i od razu wiedział, że moda to jego świat, jego przyszłe miejsce pracy. Zafascynował go artystyczny rozgardiasz. Poszedł do Jadwigi Grabowskiej i skłamał, iż „od zawsze” interesuje się modą i projektuje ubrania. Kazała mu przynieść najlepsze szkice. Stworzył coś na szybko i za drugim podejściem został zaakceptowany. Dołączył do Mody Polskiej początkowo jako rysownik. Szkicował pomysły szefowej, kręcił po pracowniach, podpatrując krawcowe oraz modelki i szybko się uczył. Wkrótce był jednym z czołowych projektantów marki. W jego kreacjach chodziły gwiazdy i modelki będące ikonami mody tamtych lat: Bogna Sworowska, Ilona Felicjańska, Lidia Popiel, Małgorzata Niemen, Teresa Tuszyńska czy Katarzyna Butowtt.
W książce napisanej wspólnie z Agnieszką L. Janas Antkowiak przywołuje wspomnienia z dzieciństwa i lat nauki, następnie przygody związane z karierą w Modzie Polskiej – wyjazdy, pokazy, spotkania z interesującymi ludźmi i nieustanną walkę z władzami, którym już samo istnienie salonów mody zdawało się pomysłem podejrzanym i wywrotowym – i wreszcie schyłek legendy. Po zmianie systemowej najsłynniejsza przez lata polska marka modowa nie dała rady konkurencji.
Epoka absurdu i humoru
„Antkowiak. Niegrzeczny chłopiec polskiej mody” to książka pełna anegdot z czasów PRL. Są w niej opowieści o walce z absurdami systemu, wspomnienia o widzianych z zupełnie innej perspektywy celebrytach z dawnych lat oraz prywatne scenki z przeszłości. Na ostateczny obraz składają się liczne zdjęcia i rysunki, a także wspomnienia osób, które pracowały z Antkowiakiem.
Projektant z humorem opowiada o tym, co działo się za kulisami pokazów, o czym rozprawiano podczas zagranicznych wypadów i jakie relacje panowały w zespole. Moda Polska budziła skrajne emocje. Praca w tym jedynym akceptowanym przez komunistyczne władze domu mody z prawdziwego zdarzenia była marzeniem każdej kandydatki na modelkę. Kusiły zagraniczne podróże i wynagrodzenie w twardej walucie za pokazy za granicą. Przejmująca historia Agnieszki Perepeczko, której kontrakt z Australian Wool Corporation wywołał w środowisku falę zazdrości jest tego dobrym przykładem.
Barwny korowód
Wspólne dzieło Jerzego Antkowiaka i Agnieszki L. Janas trudno będzie się czytać tym, którzy nie lubią zdrobnień oraz wykrzykników. W każdym rozdziale jest ich aż nadto. Lektury nie ułatwia fakt, że wiele postaci ma co najmniej po dwa imiona i trzy przydomki. Czasem jest się trudno zorientować, czy np. Jerzy, Jurasek, Jureczek i Juro to ta sama osoba, czy cztery różne postacie.
Ale może wcale nie trzeba się orientować, nie o to przecież chodzi. Przed oczami czytelnika przesuwa się niezwykle barwny korowód ludzi, projektów i kreatywnych pomysłów. Ten galimatias ma swój urok. Dla tych, którzy kupowali ubrania Mody Polskiej bądź marzyli o takich, lektura tej książki będzie sentymentalną podróżą w przeszłość. Dla innych opowieścią o wyjątkowo trudnym rozdziale w historii polskiej mody, który udowodnił, że czasem marzenia wygrywają z szarą rzeczywistością. To opowieść o wolności oraz buncie oraz o tym, że najciekawsze rzeczy dzieją się zawsze na marginesach.
„Antkowiak. Niegrzeczny chłopiec polskiej mody”, Agnieszka L. Janas, Jerzy Antkowiak, Wydawnictwo Bukowy Las