Kiedy widzisz nowe i nieznane obrazy w swoim polu widzenia, które często nazywane są tzw. mroczkami, może to wzbudzać niepokój. Czy mroczki są groźne? Na co zwrócić uwagę podczas takich objawów i kiedy iść do lekarza?
„Męty w oku to ciemne punkty w polu widzenia. Mogą przyjmować postać czarnych lub szarych punktów, nitek lub pajęczyny. Mogą się przemieszczać podczas poruszania oczami i gdy próbujesz spojrzeć na nie bezpośrednio uciekają z pola widzenia” – wyjaśnia lekarz Tomasz Tomczyk z kliniki Oko-Test.
Objawy mętów w oku mogą obejmować:
- małe, ciemne kształty w polu widzenia, które pojawiają się, jako plamki lub półprzezroczyste punkty w polu widzenia,
- plamki, które poruszają się, podczas ruchów oczami,
- plamy, które są najbardziej zauważalne, podczas patrzenia na zwykłe jasne tło, takie jak błękitne niebo lub biała ściana,
- faliste linie, pierścienie, linijne pasma lub „robaki” przed oczami.
Natomiast błyski w oku mogą przypominać:
- migające światła lub smugi błyskawic w polu widzenia,
- niektórzy porównują je do widzenia „gwiazd” po uderzeniu w głowę.
Jakie są przyczyny?
Męty są zazwyczaj nieszkodliwe, ale można je łatwo pomylić z innymi zmianami widzenia, takimi jak duże plamy w polu widzenia. Męty mogą być spowodowane naturalnymi procesami związanymi ze starzeniem się organizmu, ale i poważnymi chorobami. Mogą być bowiem oznakami np. nadciśnienia, udaru mózgu, stwardnienia rozsianego, czy cukrzycy.
„Dlatego nie można ich lekceważyć i jeśli zauważysz nagłe zwiększenie mętów w oczach, natychmiast skontaktuj się z okulistą – szczególnie jeśli widzisz także błyski światła lub towarzyszy temu utrata ostrości widzenia. Mogą to być objawy poważnego zjawiska wymagającej natychmiastowej reakcji” – ostrzega lek. Tomasz Tomczyk.
Większość mętów w oku jest spowodowana naturalnymi zmianami związanymi z wiekiem, które zachodzą, gdy galaretowata substancja wypełniająca wnętrze gałki ocznej (ciało szkliste) upłynnia się i kurczy – jest to proces, który powoduje, że ciało szkliste oddziela się od wewnętrznej powierzchni gałki ocznej. W miarę zmian w ciele szklistym włókna kolagenowe zagęszczają się i tworzą konglomeraty (widoczne w postaci nitek, większych mętów). Te rozproszone w ciele szklistym kawałki blokują część światła wpadającego do oka. Rzuca to na siatkówkę maleńkie cienie, które są postrzegane jako męty.
Jednak męty mogą być również spowodowane zapaleniem tylnego odcinka błony naczyniowej oka. Przyczyny zapalenia tylnego błony naczyniowej oka obejmują infekcje, choroby autoimmunologiczne i choroby zapalne.
Inna przyczyna to krwawienie w oku. „Krwawienie do ciała szklistego może mieć wiele podłoży, w tym uszkodzenia i odwarstwienia siatkówki, cukrzyca, wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie), zablokowane naczynia krwionośne (zatory naczyń siatkówki ) i urazy. Komórki krwi są wtedy postrzegane jako męty – wyjaśnia lekarz.
Przedarcia siatkówki mogą wystąpić, gdy kurczące się ciało szkliste pociąga siatkówkę z wystarczającą siłą, aby ją rozerwać. Bez leczenia uszkodzenie siatkówki może prowadzić do odwarstwienia siatkówki. Jeśli płyn wycieknie za przedarcie, może to spowodować oddzielenie siatkówki od tylnej części oka. Nieleczone odwarstwienie siatkówki może spowodować trwałą utratę wzroku.
Także niektóre leki wstrzykiwane do ciała szklistego mogą powodować tworzenie się pęcherzyków powietrza. Te bąbelki są postrzegane jako cienie, dopóki oko ich nie wchłonie. Pęcherzyki oleju silikonowego dodawane podczas niektórych operacji ciała szklistego i siatkówki również mogą być postrzegane jako męty.
Przyczyną pojawiania się mętów są także guzy wewnątrzgałkowe.
Błyski także często obserwuje się wraz z wiekiem. Pojawiają się, gdy ciało szkliste pociera lub ciągnie siatkówkę. Możesz widzieć błyski włączające się i wyłączające przez tygodnie, a nawet miesiące.
Kiedy należy się skontaktować z okulistą?
W przypadku nagłych zmian w widzeniu konieczne jest skontaktowanie się z okulistą. Może to być szczególnie ważne, jeśli w przeszłości chorowałeś na cukrzycę lub wysokie ciśnienie krwi.
Poza tym należy zawsze zgłosić się do specjalisty, gdy pojawiło się wiele więcej mętów w oczach niż zwykle, a także wystąpiło nagłe pojawienie się „dymu” w polu widzenia lub błysków światła w oku, w którym występują męty. Inne dodatkowe niepokojące objawy to pojawienie się szarej kurtyny lub zamazanego obszaru, który przesłania część pola widzenia, a także pojawienie się ciemność po jednej lub po obu stronach pola widzenia (utrata widzenia peryferyjnego/obwodowego). Te bezbolesne objawy mogą być spowodowane uszkodzeniem ciała szklistego lub siatkówki, a nawet być oznakami odwarstwienia siatkówki. Jest to stan zagrażający wzrokowi, wymagający natychmiastowej interwencji.