Nie każdy wie, że problemy ze snem nie zaczynają się wieczorem,
lecz są efektem całego dnia – jakość nocy zależy bowiem przede
wszystkim od tego, co wydarzyło się wcześniej.
Ludzki organizm to skomplikowana maszyneria biochemicznych zależności
i związków przyczynowo-skutkowych, które determinują codzienne
samopoczucie i funkcjonowanie. U osób mających problem z zasypianiem
dochodzi do zwiększonego wydzielania adrenaliny i noradrenaliny,
czyli tzw. hormonów stresu. Przewlekły stres powoduje zwiększone
wydzielanie przez mózg hormonu adrenokortykotropowego, który stymuluje
nadnercza do ich produkcji. Organizm pozostaje w nieustannej gotowości do walki,
do działania. Aby zatem dobrze spędzić noc, także dzień musi być maksymalnie udany.
Trzymaj się zasad
Chcąc pokonać bezsenność,
najprościej byłoby oczywiście zrezygnować ze stresogennych
zajęć. Niestety zazwyczaj nie jest
to możliwe i mało kto może
skorzystać z takiej opcji.
Pierwszym krokiem, aby poradzić
sobie z tą trudną sytuacją,
jest przestrzeganie kilku ważnych
zasad, które zostały opracowane
przez Światowe Stowarzyszenie
Medycyny Snu:
- Każdego dnia wieczorem
zasypiaj o tej samej porze
i wstawaj o tej samej porze.
- Jeżeli masz zwyczaj
drzemać w ciągu dnia,
to pamiętaj, że całkowity
czas wszystkich drzemek
nie powinien przekraczać
45 minut. - Nie spożywaj dużych dawek alkoholu, jeżeli do nocnego wypoczynku pozostało mniej niż 4 godziny, nie pal tytoniu.
- Unikaj produktów zawierających kofeinę, jeżeli do nocnego wypoczynku
pozostało mniej niż 6 godzin. Produkty te to nie tylko kawa, herbata
czy napoje gazowane, ale również czekolada. - Unikaj ciężkich, mocno przyprawionych oraz zbyt słodkich posiłków,
jeżeli do nocnego wypoczynku pozostało mniej niż 4 godziny.
Dozwolony jest jedynie lekki posiłek. - Regularnie uprawiaj ćwiczenia fizyczne, ale nie bezpośrednio przed snem.
- Twoje łóżko musi być wygodne i przytulne.
- Sypialnia musi być dobrze wentylowana, a temperatura nie może być zbyt wysoka.
- Odizoluj sypialnię od rozpraszających dźwięków i zastosuj maksymalne zaciemnienie.
- Łóżko to miejsce przeznaczone na sen i seks. Nie służy do pracy.
Naturalne preparaty
Kiedy bezsenność trwa wiele dni lub tygodni częstym rozwiązaniem wydaje
się sięgnięcie po tabletki nasenne. Nie każdy jednak może lub chce korzystać
ze środków farmakologicznych, ponieważ czasami mogą wywoływać
niepożądane skutki uboczne i często łączą się też z zakazem prowadzenia
samochodu. Od niektórych można się również łatwo uzależnić i dlatego
w pierwszej kolejności warto sięgać po preparaty ze składników naturalnych.
Kiedyś sposobem na uspokojenie i dobry sen były krople waleriany,
dziś posiadamy znacznie większą wiedzę na temat kompleksowego
i synergicznego działania poszczególnych naturalnych składników aktywnych
i dzięki umiejętnemu ich łączeniu potrafimy stworzyć naturalne preparaty
wielowymiarowe, o sprzężonym działaniu. Przykładem takiego połączenia
naturalnych składników, które może pomóc w przypadku problemów
z zasypianiem jest połączenie ekstraktów passiflory, owsa, kawy i cynku.
Passiflora pomaga wyciszyć niepokój i nerwową bezsenność, owies wzmacnia
organizm w walce z zaburzeniami snu i zmęczeniem, wynikającym
z przepracowania, a odpowiednio dobrany wyciąg z nasion kawy,
podobnie jak izowalerian cynku, poprawiają koncentrację i redukują
napięcie nerwowe o łagodnym i umiarkowanym nasileniu.
Naturalne ekstrakty roślinne wpływają regulacyjnie na układ nerwowy
i w bezpieczny sposób pomagają zwalczać niepokój nerwowy i bezsenność.
Kiedy do lekarza?
Problemy ze snem mogą pojawiać się przed ważnymi wydarzeniami,
np. egzaminami, rozmową kwalifikacyjną czy daleką podróż. W takim
przypadku dotyczą zazwyczaj jednej lub kilku nocy i nie powinny być
powodem do zmartwień. Jeśli jednak trudności z zaśnięciem utrzymują
się dłużej niż kilka tygodni, należy skonsultować się z lekarzem. Problemy
z zasypianiem mogą być jednym z pierwszych sygnałów nieradzenia sobie
z długotrwałym stresem. Podłożem zaburzeń snu mogą też być inne choroby,
np. depresja lub zaburzenia lękowe. Trudności z zaśnięciem mogą też być
skutkiem schorzeń charakteryzujących się dolegliwościami bólowymi
lub ograniczeniem aktywności ruchowej. Z powodu bezsenności przewlekłej
cierpi średnio co trzeci Polak. Kłopoty ze snem dotykają praktycznie wszystkich
mężczyzn i kobiet w każdym wieku.
Do niedawna problemy z zaśnięciem i bezsenność były traktowane głównie
jako objaw, obecnie są już uznawane za jednostkę chorobową. Problemy
z zasypianiem mogą bowiem prowadzić do przewlekłej bezsenności. Jeśli trwają
dłużej niż miesiąc i nie mijają po zastosowaniu zasad higieny snu i po leczeniu
domowymi sposobami, wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej.
W takim przypadku należy się udać do specjalistycznej poradni.
Zdrowy sen
Najważniejszą cechą zdrowego snu, a zarazem miarą dobrego wypoczynku
w nocy jest uczucie wyspania i łatwość budzenia się i porannego wstawania.
Nie ma dokładnych reguł określających, ile godzin snu potrzebuje nasz organizm,
by uznać sen za wartościowy. Przyjmuje się, że najlepszą regenerację organizmu
uzyskuje się po 8-9 godzinach snu. Potrzeba snu spada z wiekiem – osoby starsze
potrzebują około 5 godzin snu. Każdy ma własne preferencje dotyczące długości
oraz dokładnej pory spania. Jedno jest pewne – właściwa ilość wartościowego
snu zapewnia „naładowanie akumulatorów” na cały następny dzień.