Sen stanowi kluczowy element zdrowego stylu życia. Jego rola w utrzymaniu odpowiedniego stanu zdrowia, dobrego samopoczucia i wpływ na efektywność treningów jest nie do przecenienia.
To, jak bardzo ważny jest sen, często uświadamiamy sobie dopiero wtedy, gdy zaczyna nam go brakować. Problemy ze snem, zarówno te dotyczące jego ilości, jak i jakości, mogą prowadzić do poważnych zaburzeń zdrowotnych. Warto więc poświęcić czas na zrozumienie, jak głęboki jest związek pomiędzy snem a zdrowiem, samopoczuciem oraz efektywnością treningów.
Sen jest niezbędny dla osiągnięcia zdrowia fizycznego
Podczas snu organizm przeprowadza szereg kluczowych procesów regeneracyjnych. Układ odpornościowy wzmacnia wtedy swoje siły, co jest istotne w walce z infekcjami i chorobami. Niedobór snu powiązano z wieloma problemami zdrowotnymi, w tym z nadciśnieniem, chorobami serca, cukrzycą typu 2, a nawet otyłością. Ponadto, odgrywa on ważną rolę w regulacji poziomów hormonów, w tym tych odpowiedzialnych za apetyt – na przykład leptyny – co może przekładać się na zwiększenie wagi. Leptyna działa między innymi w ośrodku głodu i sytości w podwzgórzu mózgowym, gdzie hamuje uczucie głodu i wpływa na zmniejszenie apetytu. Spowalnia też odkładanie tkanki tłuszczowej i aktywuje jej rozkład. Zmniejszone jej wydzielanie powoduje uczucie głodu.
Poprawa pamięci i koncentracji
Jakość snu ma bezpośredni wpływ na emocjonalne i psychiczne samopoczucie. Niedobór może prowadzić do uczucia przewlekłego zmęczenia, obniżenia nastroju, a nawet do depresji. Z kolei regularny, głęboki sen wspomaga zdrowie psychiczne, poprawiając pamięć, koncentrację i zdolność do nauki.
Dla osób regularnie uprawiających sport sen jest jednym z wiodących elementów całego procesu treningowego i regeneracyjnego. Podczas snu, zwłaszcza w fazie głębokiej (NREM), organizm intensywnie regeneruje tkanki mięśniowe. Produkcja hormonów anabolicznych, takich jak hormon wzrostu, znajduje się wtedy na najwyższym poziomie, co wspomaga naprawę mikrouszkodzeń w mięśniach powstałych podczas treningu. Sen wspomaga również syntezę białek, co jest kluczowe dla wzrostu i naprawy mięśni. Brak odpowiedniej ilości snu może zahamować ten proces, prowadząc do mniejszej efektywności treningowej i zwiększonego ryzyka kontuzji.
W trakcie snu organizm odbudowuje zapasy glikogenu w mięśniach i wątrobie. Glikogen jest podstawowym źródłem energii podczas intensywnego wysiłku fizycznego, dlatego jego odpowiedni poziom jest niezbędny do wydajnego treningu. Ponadto sen wpływa na funkcje poznawcze, jak koncentracja, czas reakcji i podejmowanie decyzji. Wszystkie te aspekty są istotne podczas ćwiczeń, zwłaszcza w sportach wymagających szybkiego reagowania oraz precyzyjnych ruchów.
„Brak snu może prowadzić do obniżonego nastroju, zwiększonej drażliwości i większego poziomu stresu. (..) Jego niewystarczająca ilość może osłabiać koordynację i równowagę. Dobrej jakości sen pomaga utrzymać układ nerwowy w optymalnej kondycji, co jest kluczowe dla bezpiecznego wykonywania ćwiczeń. Należy również pamiętać o znaczeniu odpowiedniego odżywiania i suplementacji, które wspierają organizm w utrzymaniu właściwego stanu zdrowia. Optymalnym wyborem jest PostVital active. Innowacyjna, postbiotyczna formuła preparatu to kompozycja składników aktywnych o potwierdzonym badaniami, pozytywnym wpływie na układ immunologiczny i naturalną odporność organizmu. Wspomagając organizm odpowiednimi składnikami odżywczymi, możemy jeszcze bardziej zwiększyć korzyści płynące ze zdrowego snu, co jest kluczowe dla naszego dobrego samopoczucia oraz efektywności na każdym etapie życia” – mówi dr n. med. Edyta Blus, starsza specjalistka ds. badań i rozwoju w onesano, producencie naturalnych suplementów diety.
Higiena snu
Istnieje wiele sposobów na poprawę jakości snu. Do najważniejszych należą utrzymanie regularnego harmonogramu snu, stworzenie relaksującego środowiska w sypialni, ograniczanie ekspozycji na niebieskie światło bezpośrednio przed zaśnięciem oraz unikanie spożywania obfitych posiłków i picia kawy przed pójściem spać. Dobre praktyki higieny snu, jak wyeliminowanie hałasu i światła z sypialni, a także regularna aktywność fizyczna, mogą również znacząco poprawić jego jakość.