Lubimy mazurki i serniki, ale to właśnie babka wielkanocna, często przygotowana specjalnie raz w roku, jest prawdziwą ozdobą świątecznego stołu i tradycyjnym ciastem wiosennych świąt.
Początek tradycji pieczenia babki w Polsce sięga XVII wieku – w czasach Rzeczpospolitej Obojga Narodów babki były już popularne, a zwyczaj ten potem rozpowszechnił się na całą Europę. Od początku z pieczeniem babki związane były różne przesądy. Jeśli ciasto nie wyrosło lub miało zakalec, był to powód do drwin i kompromitacji kulinarnych zdolności gospodyni domu. Podczas pieczenia wypraszano mężczyzn. Uważano bowiem, że jeśli w pobliżu rosnącego ciasta pojawi się chłop – baba się nie uda. Ciekawym zwyczajem było także studzenie babki na pierzynie, aby się nie pogniotła lub kołysanie jej niczym dziecka do momentu, aż całkowicie nie wystygnie – miało to zapobiec opadnięciu ciasta.
Sama babka wielkanocna stała się symbolem doskonałości, dostatku oraz przemiany czegoś prostego w coś nadzwyczajnego. Musiała być także przygotowywana własnoręcznie, nigdy kupiona, gdyż według wierzeń obecność tego wypieku na stole w Wielką Niedzielę gwarantowała dobrobyt i pomyślność domowników.
Babka drożdżowa czy owsiana?
Pierwsze babki były zazwyczaj drożdżowe i przyrządzane na bazie dobrej jasnej mąki, dużej ilości jaj i drożdży piekarskich lub drożdży piwnych. Staropolskie przepisy na babkę wielkanocną wskazywały użycie nawet 96 żółtek na 1 kg mąki! Dzisiaj każda rodzina ma praktycznie swój sekretny przepis na babkę. Często spotyka się babkę piaskową – puszyste, ale jednocześnie mokre ciasto smakuje wybornie. Popularna jest dwukolorowa babka marmurkowa – ciemna część zawdzięcza kolor dzięki dodatku kakao. W niektórych rejonach Polski przygotowuje się babki gotowane, do których przyrządzenia potrzebna jest specjalna forma z przykrywką, którą wsadza się do głębokiego garnka i długo gotuje. Są baby białkowe, migdałowe, cytrynowe, parzone, puchowe, a nawet majonezowe! Dzisiaj nie brakuje także przepisów na zdrowe babki owsiane, a także bezglutenowe. Często dekoruje się je lukrem białym, bakaliami, polewą czekoladową, suszonymi owocami czy skórką pomarańczową.
Składniki na babkę wielkanocną:
- 250 g mąki, np. mąki ze smokiem tortowej
- 200 g masła
- 6 jajek
- 200 g cukru pudru
- 1 cukier waniliowy
- 1,5 łyżeczki proszku do pieczenia
- 1 średnia cytryna
Opcjonalnie:
- 2 łyżki kakao
- 2 łyżki mleka
Przygotowanie:
Na początku przygotowujemy produkty – warto, aby jajka i masło przeznaczone do wypieku były w temperaturze pokojowej. Przygotowanie babki zaczynamy od oddzielenia żółtek od białek. Do żółtek dosypujemy cukier puder, cukier waniliowy i ubijamy masę mikserem, aż będzie puszysta. Następnie dodajemy miękkie masło i ubijamy ok. 15 minut. Do masy dodajemy delikatnie mąkę, proszek do pieczenia i wyciśnięty sok z cytryny. Miksujemy na niskich obrotach, aż składniki się połączą. Na koniec w osobnej misce ubijamy białka jajek i delikatnie mieszamy z utartą masą. Całość wylewamy do foremki w kształcie babki i pieczemy ok. 45 minut w temperaturze 180 st. C. Po upieczeniu można posypać cukrem pudrem.
Jeśli chcemy mieć babkę w dwóch kolorach, możemy podzielić utartą masę na dwie części. Do jednej dodajemy kakao i letnie mleko, potem wszystko mieszamy. Wykładamy do foremki jasną i ciemną masę. Smacznego!