W Polsce najwięcej dzieci rodzi się w lipcu, sierpniu i wrześniu. Przybycie maleństwa do domu wiąże się z ogromną radością, ale również z wyzwaniem dla młodych rodziców. Jak odpowiednio przygotować się na przybycie nowego członka rodziny do domu? O czym pamiętać? Co kupić wcześniej? Radzi Katarzyna Płaza-Piekarzewska, położna, założycielka projektu edukacyjnego „Zapytaj Położną”.
W 2014 roku w Polsce urodziło się 374 311 dzieci. Z danych wynika, że najwięcej urodzeń przypada na okres wakacyjny. Jak kobiety, które aktualnie są w drugiej połowie ciąży, mogą przygotować się na zbliżający się poród?
Katarzyna Płaza-Piekarzewska: Po pierwsze, jeśli ciąża przebiega prawidłowo warto, żeby przyszła mama zadbała o aktywność fizyczną – to zdecydowanie procentuje przy porodzie. Budujemy w ten sposób świadomość swojego ciała i możemy bardziej je kontrolować. Ruch sprzyja także poprawie ogólnego samopoczucia, dzięki wydzielanym endorfinom. Drugi aspekt, tym razem psychologiczny, to przygotowanie do rodzicielstwa. Wiele kobiet koncentruje się na samym porodzie, ale warto już w trakcie ciąży przeczytać kilka poradników dotyczących karmienia piersią, rozwoju niemowlaka i wychowywania. Warto zapisać się do wybranej Szkoły Rodzenia, kierując się ich ofertą dla przyszłych mam. Niektóre poruszają dodatkowe tematy, np. masaż Shantala dla niemowląt, zapraszają na spotkania specjalistów, np. psychologa. Po trzecie, ważną kwestią jest wybór miejsca narodzin. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, kobieta ma bardzo duży wachlarz możliwości – od porodu w domu bądź domu narodzin do porodu w wodzie. Warto wybrać się na “wycieczkę” do szpitala, najlepiej w godzinach popołudniowych. Podejść na oddziale położniczym do dyżurki, aby poprosić położne o oprowadzenie po szpitalu i powiedzenie kilku słów o zwyczajach panujących w danym szpitalu. Jeśli czujemy się komfortowo – idźmy za naszą intuicją. Jeśli zależy nam na stałej opiece w trakcie porodu, warto wybrać położną i umówić się z nią wcześniej na rozmowę. Gdy dokonamy wyboru, porozmawiajmy z położną o porodzie – otwarcie, ze wskazaniem różnych dróg, jak poród może się potoczyć. W tym czasie, powinno się wybrać osobę towarzysząca przy porodzie. To właśnie czas na szczerą rozmowę z partnerem. Warto omówić z nim kilka kwestii – o możliwości wyjścia w trakcie porodu i zmiany z kimś innym, jeśli okaże się, że ta sytuacja w jakiś sposób go przerasta. Są oczywiście panowie, którzy rewelacyjnie wspierają pacjentki – ich obecność jest niezastąpiona. Jak widać nie ma jednej złotej recepty, a poród to tak na prawdę początek przygody z rodzicielstwem.
Czego Pani zdaniem nie powinno zabraknąć w torbie do szpitala, tak aby w czasie i po porodzie zarówno mama, jak i jej maleństwo, mogli czuć się w pełni komfortowo?
Jeśli chodzi o rzeczy materialne, podstawowe są oczywiście ubrania dla mamy i dziecka, pieluszki oraz środki czystości. Dodatkowo, nie zapomnijmy o laktatorze! Zdarza się, że akurat ten będący na wyposażeniu placówki, nie jest dostępny. Jeśli wystąpią trudności w karmieniu piersią, laktator bardzo się przyda. Pierwsze przewijanie, karmienie piersią czy brak snu bywają stresujące, mamy często chciałyby od razu znać instrukcję obsługi maluszka. Poza rzeczami materialnymi, warto więc zapakować do „walizki” cierpliwość i optymizm oraz zaufanie sobie samej.
Zwykle kilka dni po narodzinach, dziecko zabierane jest ze szpitala do domu. Jak zatem odpowiednio przygotować mieszkanie, aby po przybyciu maluszka, maksymalnie zniwelować stresujące sytuacje?
Kobiety na oddziale położniczym zazwyczaj nie mogą się doczekać wypisu, myśląc, że w domu będzie inaczej, czyli lepiej. Często w momencie przekroczenia progu okazuje się, że nie ma kogo się poradzić – pytań jest z kolei tysiące. Z tego względu, jeszcze w szpitalu, warto lekarzy i położne pytać o wszelkie nurtujące kwestie. Jeśli jest taka możliwość, poprośmy osobę bliską o pomoc w pierwszych dniach bądź tygodniach. Komfortową sytuacją dla początkujących rodziców jest gdy po przewinięciu, nakarmieniu maluszka ktoś z rodziny będzie miał na nie oko, aby mama czy tata mieli chwilę na spokojny sen. Warto też by świeżo upieczona mama regularnie jadła zdrowe lekkostrawne potrawy – dla zdrowia dziecka i swojego.
80% bakterii przenoszonych jest za pomocą dłoni, a – jak pokazują wyniki badań przeprowadzonych przez markę Dettol – jeden człowiek jest w stanie przekazać zarazki aż na 14 kolejnych osób. Czy w związku z tym podczas opieki nad niemowlakiem należy dodatkowo dbać o higienę?
Oczywiście, bakterie mogą kryć się zarówno w domu, ale także we wszelkich miejscach publicznych – to idealne siedliska różnorodnych zarazków. Z tego względu, warto pamiętać, żeby zawsze dokładnie myć ręce po powrocie do domu. To powinien być pozytywny nawyk każdego rodzica, ale też każdej osoby odwiedzającej nowonarodzone dziecko bądź małe dzieci. O myciu rąk i zachowaniu odpowiedniej higieny warto pamiętać podczas przygotowywania posiłków. W domu przydają się dwie deski jedna np. czerwona do mięsa a druga do warzyw – nie mieszajmy tych produktów! Pamiętając, by nóż również był umyty. Wszelkie kwestie związane z higieną są niezwykle ważne, ponieważ noworodki i niemowlaki nie mają odporności takiej jak my – nabywają jej z czasem wraz z karmieniem mlekiem mamy, które dostarcza przeciwciał. Nie zapominajmy też o myciu rąk przed posiłkiem maluszka czy po zmianie pieluchy dziecka. Niedopatrzenia w tej kwestii sprawią, że bakterie z łatwością przeniosą np. na pierś matki, a następnie do buzi dziecka.
A jak wygląda moment przyjmowania pierwszych gości w domu? Kiedy najlepiej zaplanować taką wizytę i o czym pamiętać?
W pierwszych dniach najlepiej ograniczyć odwiedziny do minimum. Unikajmy zjazdów rodzinnych, dzieci w wieku przedszkolnym czy dużych skupisk ludzi. Zaprośmy osoby bliskie – na przedstawienie maluszka szerszemu gronu lepiej poczekać. Jeśli ktoś już nas odwiedzi, warto zaprosić go najpierw do łazienki i poprosić o dokładne umycie rąk. Poza tym, powinno wcześniej upewnić się, czy goście są w tym czasie zdrowi. Jeśli chodzi o wybór pory dnia na odwiedziny – zaufajmy decyzji rodziców. Po kilku dniach mama i tata zaczynają poznawać rytm dobowy dziecka oraz jego momenty aktywności.