Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe piersi w ciągu ostatnich trzech dekad wzrosła ponad dwukrotnie. Jakie badania profilaktyczne wykonywać? W jaki sposób i jak często przeprowadzać samobadanie piersi, które jest podstawowym elementem profilaktyki raka sutka?
Materiał przygotowany we współpracy merytorycznej z profesorem Zbigniewem Noweckim z Kliniki Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii w Warszawie.
Mammografia jest badaniem rentgenowskim piersi, które może pomóc w wykryciu nowotworu w jego wczesnym stadium. Daje to pacjentkom ponad 90% szans przeżycia kolejnych 5 lat po diagnozie. W Polsce programem profilaktyki raka piersi objęte są kobiety w wieku 50-69 lat, które zapraszane są na bezpłatne badania mammograficzne.
Dla młodych kobiet (do 40 roku życia) nie są stosowane profilaktyczne badania mammograficzne. W ich piersiach dominuje gęsta tkanka gruczołowa, która utrudnia wykrywanie zmian na zdjęciu rentgenowskim. Młodym kobietom zaleca się regularne wykonywanie badań USG, chociaż nie jest to metoda w pełni skuteczna w profilaktyce raka piersi, ponieważ jest mało swoista (wynik jest mało dokładny). Jednak z pewnością jest bardzo przydatna przy wykrywaniu wszelkich nieprawidłowości w tkance gruczołowej piersi – np. torbieli, które powinny być obserwowane.
Kolejną metodą wykrywania i diagnozy zmian nowotworowych jest rezonans magnetyczny – metoda bardziej zaawansowana i skuteczniejsza niż mammografia. Koszty tego badania ograniczają jego zastosowanie w profilaktyce raka piersi praktycznie dla grup wysokiego ryzyka zachorowania na raka piersi (mutacje genowe i/lub rodzinny wywiad raka piersi). Skierowanie na rezonans jest celowe w przypadku trudności diagnostycznych pierwotnego lub nawrotowego raka piersi.
Co jest więc najlepszym sposobem na wykrywanie nieprawidłowości w piersiach? Otóż podstawą profilaktyki raka piersi jest regularne wykonywanie badania palpacyjnego przez każdą kobietę, czyli samobadanie piersi dłonią. Badanie palpacyjne powinno być wykonywane raz na miesiąc, zaraz po miesiączce (jeśli kobieta miesiączkuje). Dzięki regularności tego badania kobieta uczy się swojego ciała na pamięć, co pozwoli jej w przyszłości wykryć wszelkie ewentualne zgrubienia i guzki, natychmiast skonsultować swoje wątpliwości z lekarzem i poddać się profesjonalnej diagnozie.
