Czy wiesz, jakie są złe nawyki dla oczu? Dlaczego chodzenie bez odpowiednich okularów z filtrem jest niebezpieczne, podobnie jak praca przy komputerze? Co ma wspólnego z kondycją oczu palenie tytoniu i dieta? Wyjaśnia okulista.
Chodzenie bez odpowiednich okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV
Promieniowanie UV, na które jesteśmy narażeni przez cały rok, może prowadzić do uszkodzenia struktur wewnętrznych oka oraz do wielu schorzeń oczu takich jak: zwyrodnienie plamki żółtej, ostre zapalenie spojówek, uszkodzenie rogówki, zapalenie rogówki, zaćma, wczesna starczowzroczność, a nawet czerniak oka.
Brak ochrony UV może powodować dyskomfort taki jak łzawienie, pieczenie oczu oraz spadek ostrości widzenia.
Według lek. Tomasza Tomczyka – okulisty z kliniki Oko-Test wystawianie oczu na słońce bez odpowiednich filtrów może skutkować oparzeniami nabłonka rogówki i spojówki, a czasami również ostrym zapaleniem spojówek – tzw. ślepotą śnieżną, która szczególnie nam zagraża zimą na nasłonecznionych stokach narciarskich.
„Dlatego podstawowa profilaktyka, którą powinien stosować każdy z nas, to noszenie okularów przeciwsłonecznych dobrej jakości – koniecznie z filtrami UV. Tak, jak na skórę nakładamy kremy z możliwie jak najwyższym SPF, tak dla ochrony oczu powinniśmy mieć odpowiednie okulary, a o tym często zapominamy! Nie zapominajmy, że okulary przeciwsłoneczne z filtrami UV powinny nosić także dzieci” – mówi specjalista.
Pocieranie oczu
Nagminne pocieranie oczu przyczynia się do zwiększenia astygmatyzmu, może powodować mechaniczne uszkodzenie przedniego odcinka oka, a nawet uszkodzenie nabłonka rogówki.
„Do tego złego nawyku doprowadza np. niewłaściwa higiena wzrokowa i długa praca przy komputerze i innych ekranach. Oczy są wówczas podrażnione i u wielu osób występuje tzw. zespół suchego oka. Gdy nasze narządy wzroku nie mają naturalnej ochrony, jaką jest filtr łzowy, bolą, pieką, i częściej je pocieramy. Także niewyleczone alergie oczu są przyczyną wzmożonego ich pocierania. W takich sytuacjach należy udać się do okulisty, który zaleci odpowiednie środki nawilżające lub łagodzące objawy alergii” – wyjaśnia lekarz.
Zły tryb życia – w tym używki jak przede wszystkim palenie tytoniu i niewłaściwe odżywianie się
Aby zachować zdrowie oczu, dużą uwagę należy zwrócić również na odpowiedni sposób odżywiania i styl życia. Zła dieta, bogata w kwasy nasycone, a także używki – zwłaszcza palenie papierosów przyczyniają się w dużym stopniu do pogorszania się wzroku. Uszkodzenia, jakie występują znajdują się na poziomie naczyniowym co powoduje niedotlenienie oka i wpływa na pogorszenie naszego wzroku.
Lekarz Tomasz Tomczyk uczula, ze palenie zostało bezpośrednio powiązane z dwiema poważnymi chorobami wzroku – „7-krotnie częściej rozwija się zwyrodnienie plamki żółtej, a także w dużym stopniu przyczynia się do zaćmy. Może powodować także schorzenia takie jak: zapalenie spojówek, zespół suchego oka, retinopatia cukrzycową a nawet prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego.”
Osoby, które źle się odżywiają i palą, często chorują w wyniku tego dodatkowo na nadciśnienie, cukrzycę i inne choroby metaboliczne, które przyczyniają się do przyspieszania powstawanie zaćmy.
Dlatego tak ważne jest, aby dbać o ogólnie dobrą kondycję całego organizmu. Regularnie odwiedzać nie tylko okulistę, ale też lekarza rodzinnego, który powinien przepisać odpowiednie leki, zlecić właściwe badania – po to, żeby pacjent był w stanie w możliwie szybki sposób poradzić sobie także z innymi schorzeniami, które również wpływają na pogarszanie się wzroku.
Niewłaściwa praca przed monitorem
Spędzamy przed komputerami i smartfonami coraz więcej czasu. Nasze oczy intensywnie pracują przez większą część doby. Pogarszający się wzrok jest nazywany epidemią cywilizacyjną i niestety, ma to związek także z długotrwałym przebywaniem przed monitorem. Jak więc dbać o oczy, gdy kontakt z komputerem jest nieunikniony?
- Wprowadź zasadę 20-20-20 – po 20 minutach pracy przed monitorem odwróć od niego wzrok i popatrz na obiekt oddalony o około 6 metrów przez 20 sekund.
- Wyreguluj ekran – dostosuj jasność ekranu do otaczającego poziomu natężenia światła. Spróbuj także zwiększyć kontrast i rozmiar czcionki, aby zmniejszyć zmęczenie oczu.
- Zadbaj o nawilżenie oczu – stosuj krople nawilżające podczas pracy z komputerem zawsze wtedy, kiedy poczujesz, że twoje oczy są suche.
- Zaopatrz się w okulary ochronne do komputera – używanie okularów komputerowych ze specjalnymi powłokami, ochroni wzrok przed negatywnym wpływem niebieskiego światła i zmniejszy uczucie zmęczenia oczu.
- Jeśli masz wadę wzroku, dobierz okulary korekcyjne do monitora – odpowiednia korekcja okularowa umożliwi łatwiejsze skupianie wzroku do odległości pośrednich, czyli takich, w których ustawiony jest monitor.
- Zminimalizuj odblaski – ekrany urządzeń cyfrowych często odbijają światło. W sklepach dostępne są matowe filtry, które redukują ilość odblasków.
- Zadbaj o odpowiednią pozycję przed ekranem. Podczas korzystania z komputera powinieneś siedzieć mniej więcej na odległość wyciągniętej ręki od monitora. Ponad to monitor powinien być ustawiony tak, by oko patrzyło lekko w dół – nie na wprost lub do góry.
- Mrugaj – w normalnych warunkach mrugamy ok 15 razy na minutę. Podczas pracy z urządzeniami cyfrowymi ilość ta spada do 5-7 razy na minutę. Pamiętaj o tym, żeby mrugać.
Niezabezpieczanie oczu w trakcie aktywności wyższego ryzyka
Podczas wykonywania pracy fizycznej, sportów stwarzających ryzyko urazu, czy nawet niektórych codziennych czynności domowych ważne jest zachowanie odpowiednich nawyków, które mogą uchronić nasze oczy przed urazami. Przy pracach w terenie, na budowie, w ogrodzie itp. stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej typu okulary ochronne powinno być standardem. Niestety, wiele osób ich nie używa, przez co w sytuacjach wypadkowych dochodzi do urazu oczu lub dostają się do nich ciała obce, które mogą powodować trwałe uszkodzenia gałki ocznej i dobrego widzenia. To bardzo częste sytuacje w gabinetach okulistycznych.
Nadużywanie smartfonów i tabletów przez dzieci
W przypadku dzieci epidemią i tzw. chorobą cywilizacyjną jest krótkowzroczność. W dużej mierze przyczynia się do niej rozwój nowoczesnych technologii i nadmierne korzystanie ze smatfonów oraz tabletów i popularnych gier wideo. Zbyt dużo czasu spędzanego na pracy wzrokowej z bliskiej odległości przyczynia się do powstawiania tej wady wzroku – widzą gorzej to, co znajduje się daleko.
Co możemy zrobić? Ograniczmy używanie przez najmłodszych smartfonów – z dwojga złego lepiej już puścić dziecku bajkę na umieszczonym w dalszej odległości telewizorze. Zrównoważmy czas przebywano przy ekranach i nad książkami, aktywnością fizyczną na świeżym powietrzu.
Niewłaściwie stosowanie soczewek kontaktowych
Wielu pacjentów noszących soczewki kontaktowe użytkuje je nagminnie źle. Mylenie soczewek jednodniowych z miesięcznymi – spanie w nich, pływanie, noszenie przeterminowanych soczewek itp. może prowadzić do wielu poważnych dolegliwości, takich jak uczucie suchości, pieczenia, zaczerwienienia i podrażnienia oczu. Co najgorsze w niektórych zaawansowanych przypadkach mogą rozwinąć się bardzo trudne do leczenia stany zapalny rogówki.