Wirus HPV występuje aż w 150 odmianach chorobotwórczych dla człowieka. Niektóre z nich wywołują łagodne objawy skórne, a inne nowotwory złośliwe. Zakażenie najczęściej ma miejsce poprzez kontakt seksualny zaraz po rozpoczęciu aktywności seksualnej. Zdarza się jednak, że wirus jest transmitowany wraz ze śliną lub krwią osoby zakażonej, a nawet w czasie porodu. Nie ma żadnego skutecznego leku na wirusa HPV, ale można poddać się szczepieniu, aby zapobiec zachorowaniu.
HPV – co to takiego?
Wiele osób słyszało o wirusie HPV, ale często jest to wiedza wybiórcza. Wirus ma wiele odmian, z których niektóre są onkogenne, inne nie. Rzadziej rozwija się w raka, a częściej przyjmuje postać brodawek tzw. kłykcin kolczystych. Najczęściej można się nim zarazić poprzez stosunek płciowy. Najlepszą formą zabezpieczenia jest prezerwatywa (ale nie daje 100% pewności!) oraz unikanie przygodnych kontaktów seksualnych. Natomiast konieczne jest wykonywanie cyklicznie, najlepiej co roku, badań cytologicznych. Dzięki nim można wykryć schorzenie we wczesnej fazie, kiedy nie daje żadnych objawów.
U kobiet zakażenie wirusem HPV najczęściej prowadzi do raka szyjki macicy, natomiast u mężczyzn pojawiają się w większości przypadków łagodne brodawki w okolicy narządów intymnych. Istnieje jednak ryzyko zachorowania na raka prącia oraz krtani czy gardła. Niestety wirus przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów, co sprawia, że schorzenie przechodzi w fazę przewlekłą i późniejsze leczenie jest już o wiele trudniejsze. Pociesza jednak fakt, że większość osób zakażonych HPV pokona wirusa samodzielnie dzięki mocnej odpowiedzi układu immunologicznego.
Badanie i leczenie – cytologia nie boli
Zdecydowanie najlepszym badaniem jest cytologia. Nie boli i jest nieinwazyjne, dlatego każda kobieta po rozpoczęciu współżycia lub po skończeniu 25. roku życia powinna wykonać takie badanie. Leczenie polega natomiast na usunięciu brodawek lub zmian zlokalizowanych na szyjce macicy. Takie metody pozwalają usunąć objawy, ale nie zapewniają całkowitego wyeliminowania wirusa HPV z organizmu. Konieczne są więc cykliczne badania po przejściu zakażenia brodawczkiem. Warto dodać, że badania cytologiczne wykrywają również stan przednowotworowy i na tym etapie można skutecznie leczyć pacjenta.
Szczepienie profilaktyczne na HPV
Wciąż najlepszą formą profilaktyki są szczepionki przeciwko HPV – 2,4 i 9 walentne (oznaczenie serotypów wirusa). Szczepienie nie chroni przed wszystkimi rodzajami brodawczaka, ale przed tymi, które są najgroźniejsze. Dlatego badania cytologiczne są zawsze konieczne, mimo przyjęcia szczepionek. Trzeba pamiętać, że dla skutecznej ochrony przed HPV należy przyjąć dwie dawki szczepionki przez osoby w wieku 9-13 lat. Natomiast od 14 roku życia są to już 3 dawki. Skuteczność takiej formy ochrony jest wysoka, bo po zaszczepieniu pełnym pakietem wynosi ona 95%-100%. Szczepionka hpv może być podawana w wybranym miesiącu, przez cały rok. Na szczepienie nie powinny zgłaszać się kobiet w ciąży.
Nawet osoba zakażona bezobjawowo może zarazach innych doki jej organizm nie zwalczy samodzielnie wirusa. Badania i szczepienia dadzą większą pewność i komfort psychiczny. Wczesna profilaktyka to najlepsze rozwiązanie w tym i innych przypadkach związanych ze zdrowiem i odpornością organizmu. Warto też wspierać organizm na co dzień poprzez dobre odżywianie się i odpowiednią ilość snu oraz ograniczenie stresu i używek.