Opryszczka najczęściej pojawia się jesienno-zimową porą ze względu na niskie temperatury i obniżoną odporność. Jest nie tylko uciążliwa i krępująca, ale też trudno się z nią rozstać. Jak z nią walczyć skutecznie?
Opryszczka wargowa, czyli inaczej mówiąc „zimno” na ustach, to przykra dolegliwość, która wbrew umiejscowieniu nie jest spowodowana złą higieną jamy ustnej. Przyczyną opryszczki jest wirus opryszczki zwykłej typu 1 (Herpes simplex virus), którym większość z nas zaraża się w młodym wieku, a którego aktywacja występuje w przypadku spadku odporności. Zmiany towarzyszące opryszczce mogą się pojawić w reakcji na stres, przemęczenie, gorączkę, infekcję, przed i trakcie menstruacji czy podczas albo po antybiotykoterapii.
Niestety, dolegliwość jest bardziej powszechna, niż można podejrzewać. Według amerykańskiej Mayo Clinic aż 90 proc. osób dorosłych wykazuje pozytywny wynik na obecność wirusa HSV-1. „Objawy są charakterystyczne, zbliżający się atak opryszczki możemy rozpoznać po swędzeniu, mrowieniu czy dolegliwościach bólowych w okolicach ust. Zwykle na brzegach dolnej wargi, pojawiają się małe pęcherze wypełnione płynem surowiczym, które stopniowo pękają, sączą się i tworzą mało estetyczne oraz bolesne ranki. Następnie pojawiają się strupki, które również pękają. Dopiero, gdy strupek odpadnie, ranki zaczynają się goić” – przypomina dr Monika Stachowicz, stomatolog z Centrum Periodent w Warszawie.
Jak leczyć opryszczkę wargową?
Choć w przypadku niepokojących objawów najlepiej udać się do lekarza POZ, to ze względu na swoją lokalizację, czyli okolice wargowe, ale także język czy dziąsła, pacjent może szukać ratunku u dentysty. Ten może pomóc w zidentyfikowaniu opryszczki i doradzić metody leczenia oraz odpowiednie preparaty. „W aptekach dostępne są maści i kremy, którymi można smarować zmiany kilka razy dziennie, na dzień lub dwa przed pojawieniem się opryszczki, kiedy odczuwamy pieczenie i świąd. Zawsze nakładajmy je za pomocą czystego wacika. Proces gojenia usprawnią też specjalne plasterki naklejane na wykwity, redukujące uciążliwe objawy, w tym ryzyko przeniesienia wirusa. Skuteczne działanie w leczeniu nawrotowej opryszczki warg i twarzy wykazują także miejscowo oraz doustnie stosowane leki przeciwwirusowe, posiadające w składzie np. acyklowir oraz denotywir. Te ostatnie są dostępne wyłącznie na receptę. Jeśli mamy częste nawroty schorzenia, zasadne może być regularne przyjmowanie preparatów doustnych” – wyjaśnia stomatolog.
Wspomagająco można także korzystać z metod domowych. Na bolesne nadżerki można nakładać łagodzący żel z aloesem lub oczarem wirginijskim, usprawniającą gojenie się ran maść cynkową lub wazelinę kosmetyczną, która stanowić będzie również barierę ochronną przed drażniącymi czynnikami zewnętrznymi np. zimnym wiatrem. Podczas kuracji raz dziennie warto pić napar z czystka. Profilaktycznie warto wspomagać swoją odporność, stosując zdrową dietę, wysypiając się i uprawiając aktywność fizyczną.
Jak wirus się rozprzestrzenia?
Wirus HSV-1 jest bardzo zaraźliwy – możemy się nim zarazić przez bezpośredni kontakt z nosicielem wirusa, ale także łatwo zarazić nim innych. Rozprzestrzenia się poprzez ślinę oraz kontakt ze skórą, dlatego możemy go przenieść np. podczas całowania, jedzenia tymi samymi sztućcami, korzystania z tego samego balsamu do ust, pasty lub szczoteczki do zębów. Ze względów bezpieczeństwa powinniśmy zachować ostrożność, unikać dotykania zmian, a także często myć dłonie wodą z mydłem.
Atak opryszczki? Przełóż leczenie u dentysty i higienizację
Ze względu na agresywność wirusa, atak opryszczki jest również kategorycznym przeciwwskazaniem m.in. do leczenia zębów u stomatologa. Nie tylko ze względu na zdrowie personelu medycznego, ale przede wszystkim na możliwość podrażnienia zmiany podczas zabiegów dentystycznych i poważne ryzyko dla samego pacjenta. Jeśli mamy opryszczkę ust, warto poinformować telefonicznie lekarza o swoim problemie i przełożyć leczenie zębów lub inne zaplanowane zabiegi aż do czasu zagojenia się aktywnych zmian chorobowych. Wyjątkiem jest diagnostyka samego schorzenia, a także zabieg biostymulacji laserowej opryszczki, który może zastosować stomatolog w gabinecie w celu przyśpieszenia regeneracji zmian i zmniejszenia bólu.
W większości przypadków opryszczka znika samoistnie po ok. 9-14 dniach, natomiast może ona nieść powikłania zdrowotne, dlatego leczenie nie można lekceważyć ani zaniedbać. Przy nawrotach opryszczki, warto poprosić o konsultację lekarza.