Dokucza ci ból głowy? Pleców? A może szyi czy stawów? Coraz częściej bolesne dolegliwości towarzyszą nam na co dzień. Nie wiemy, co z nimi zrobić i najczęściej albo sięgamy po tabletki, albo zaciskamy zęby i czekamy aż „samo przejdzie”. A jeśli nie przechodzi?
Ból to niechciany towarzysz codzienności coraz większej liczby osób. Może być chwilowy i wystąpić na przykład w związku z przeciążeniem czy urazem, ale może też przybrać postać chroniczną, która nie dość, że utrudnia codzienne funkcjonowanie, to obciąża także psychicznie. Wielu z nas sięga w takich okolicznościach po środki przeciwbólowe, jednak trzeba pamiętać, że działają one jedynie na objawy, nie usuwając przyczyny problemu.
Czym jest ból?
Ból to subiektywne odczucie, które powstaje w wyniku pobudzenia receptorów bólowych znajdujących się w całym ciele – w skórze, mięśniach, stawach czy narządach wewnętrznych. Może mieć różne natężenie i charakter – od krótkotrwałego kłucia po przewlekłe, pulsujące dolegliwości. „Jest on bardzo często ważnym sygnałem ostrzegawczym, który wysyła nam organizm, by poinformować o jakimś problemie i potrzebie działania” – podkreśla dr hab. n. med. Michał Borys, profesor KUL, Kierownik Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej i specjalista w Poradni Leczenia Bólu Affidea Lublin.
Skąd się bierze ból?
Źródeł bólu może być wiele. Może być nim na przykład przeciążenie organizmu wynikające z siedzącego trybu życia, braku ruchu, długotrwałej pracy w jednej pozycji na przykład przy komputerze – to często prowadzi do bolesnych napięć w okolicach kręgosłupa, szyi czy barków. Inną częstą przyczyną są stany zapalne, które mogą rozwijać się w organizmie na skutek infekcji, urazów, ale i chorób autoimmunologicznych.
Nie można także zapominać o tym, jak ogromny wpływ na nasze ciało ma również stres – długotrwałe napięcie psychiczne może prowadzić do skurczów mięśni i wzrostu poziomu hormonów stresu, co też może powodować i potęgować dolegliwości bólowe. Z kolei nieodpowiednia dieta, bogata w przetworzoną żywność, a uboga w składniki odżywcze może sprzyjać stanom zapalnym, nasilając ból.
Leki to nie rozwiązanie
Gdy zmagamy się z bólem, często w pierwszej kolejności sięgamy po środki przeciwbólowe. „Zazwyczaj dają one szybki efekt i uczucie ulgi, jednak nie likwidują przyczyny dolegliwości, a jedynie tłumią objawy. W dodatku długotrwałe ich stosowanie może prowadzić do skutków ubocznych, takich jak uszkodzenie wątroby czy problemy żołądkowe, a także spowodować rozwój tolerancji na substancje aktywne. Z tego powodu warto podejść do bólu holistycznie i zamiast go tłumić lekami i maskować problem, szukać jego źródła” – podkreśla dr hab. n. med. Michał Borys. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdy bólowe dolegliwości mają charakter przewlekły – ich źródłem mogą być bowiem nie tylko urazy, ale też choroby zwyrodnieniowe, uszkodzenia nerwów, schorzenia układu kostno-stawowego czy choroby nowotworowe.
Miejsca, które specjalizują się w leczeniu bólu
W przypadku, gdy ból przez dłuższy czas nie mija ani nie słabnie, warto udać się po profesjonalną pomoc – można skierować się do lekarza rodzinnego, ale warto też wiedzieć, że powstaje coraz więcej miejsc specjalizujących się w pomocy w walce z bólem, które dysponują lekarzami różnych specjalizacji, dzięki czemu zapewniają kompleksowe podejście. „Trafiający do naszych Poradni Leczenia Bólu pacjenci mogą liczyć na opiekę interdyscyplinarnego zespołu specjalistów, w skład którego wchodzą anestezjolodzy, neurolodzy, ortopedzi, reumatolodzy, fizjoterapeuci, a także psycholodzy i psychiatrzy. Najpierw skupiamy się na identyfikacji wszystkich problemów związanych z bólem oraz jego przyczyn, a następnie opracowujemy plan leczenia, który może obejmować nie tylko farmakoterapię, ale też terapie interwencyjne, takie jak na przykład blokady nerwów, fizjoterapię i rehabilitację, psychoterapię czy neuromodulację. Ważnym elementem tego planu często jest również modyfikacja stylu życia w odniesieniu do diety, aktywności fizycznej czy radzenia sobie ze stresem” – tłumaczy dr hab. n. med. Michał Borys.
Zamiast ignorować ból lub tłumić go lekami, warto potraktować go jako sygnał ostrzegawczy wysyłany przez ciało. Może on wskazywać na potrzebę zmiany stylu życia, wprowadzenia większej ilości ruchu, być znakiem, że powinniśmy zwrócić uwagę na poprawę postawy czy nawyków żywieniowych, ale też jednym z pierwszych sygnałów poważniejszej choroby. Jeśli jest intensywny bądź przez dłuższy czas nie mija, nie zwlekajmy z wizytą u specjalisty.