Alimenty są jednym z najważniejszych elementów wsparcia finansowego, które rodzic musi zapewnić swojemu dziecku po rozstaniu z partnerem. Ich celem jest pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem, edukacją oraz zdrowiem dziecka. Jednak co dzieje się, gdy osoba zobowiązana do płacenia alimentów staje się rodzicem kolejnego dziecka? Czy narodzenie nowego dziecka wpływa na wysokość alimentów, jakie płaci się na rzecz wcześniejszych dzieci?
Tekst: Karolina Pilawska – adwokat
Nowe dziecko a alimenty na dotychczasowe dzieci
W polskim prawie rodzinnym obowiązuje zasada, że wysokość alimentów może być zmieniona, jeśli zmieniają się okoliczności życiowe zarówno zobowiązanego, jak i uprawnionego do alimentów. Narodziny nowego dziecka mogą być uznane za istotną zmianę sytuacji życiowej osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Nie ulega wątpliwości, że narodziny dziecka i jego utrzymanie wiążą się z koniecznością ponoszenia określonych wydatków. W takich sytuacjach bardzo często zobowiązany do płacenia alimentów, bo taka sytuacja najczęściej dotyczy ojców, wnosi do Sądu o ich obniżenie z uwagi na zmianę sytuacji życiowej i finansowej.
Nie możemy jednak przyjąć, że takie obniżenie następuje automatycznie. Nie jest tak, że pojawienie się kolejnego potomka powoduje, że Sąd zawsze zgodzi się na obniżenie alimentów. Wszystko oczywiście zależy od indywidualnych okoliczności danej sprawy. Sąd zawsze kieruje się przede wszystkim interesem dziecka. Oznacza to, że nawet w przypadku, gdy sytuacja finansowa zobowiązanego pogarsza się z powodu nowych obowiązków, Sąd może uznać, że wysokość alimentów na wcześniejsze dzieci nie powinna ulec zmianie.
W niektórych przypadkach sąd może uznać, że zobowiązany powinien poszukać innych źródeł dochodu lub ograniczyć inne wydatki, aby móc spełnić swoje obowiązki alimentacyjne wobec wszystkich dzieci. Jest to szczególnie prawdopodobne, jeśli wcześniejsze alimenty były stosunkowo niskie i ich obniżenie mogłoby negatywnie wpłynąć na dobro dziecka.
Pozew o obniżenie alimentów
Pozew o obniżenie alimentów powinien zawierać uzasadnienie, w którym należy wykazać, że narodziny nowego dziecka wpłynęły na sytuację finansową osoby zobowiązanej. Nowe dziecko niewątpliwie wiąże się z nowymi obowiązkami finansowymi. Może to wpłynąć na zdolność do dalszego płacenia alimentów w dotychczasowej wysokości. Ważnym elementem w takiej sprawie będzie przedstawienie pełnego obrazu sytuacji finansowej, w tym dochodów, wydatków i liczby osób na utrzymaniu. W przypadku rozpoznawania żądania o obniżenie alimentów Sąd analizuje, czy doszło do zmiany sytuacji dziecka i osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Dla Sądu rodzinnego zawsze najważniejsze jest dobro dziecka, a w takim przypadku dziecko występuje po jednej i po drugiej stronie. Nowe dziecko nie może jednak pogarszać sytuacji pozostałych dzieci. Sąd weryfikuje zatem, czy rodzic, po narodzeniu kolejnego dziecka, może płacić alimenty w ustalonej dotychczas wysokości. Analizując pozew będzie brał pod uwagę nie tylko dobro nowego dziecka, ale także potrzebę zapewnienia odpowiedniego wsparcia finansowego dla dziecka lub dzieci, na rzecz których alimenty były już wcześniej zasądzone.
Wysokość alimentów
Wysokość alimentów zależy przede wszystkim od zarobków rodzica, posiadanego majątku czy stanu zdrowia. Warto zaznaczyć, że w takim przypadku Sąd może także badać status materialny i możliwości majątkowe i zarobkowe drugiego rodzica narodzonego dziecka. Do tego oczywiście kluczowe są usprawiedliwione potrzeby dziecka, a te – nawet w przypadku pojawienia się kolejnego potomka, pozostają na tym samym poziomie, a nawet rosną. Alimenty to wypadkowa usprawiedliwionych potrzeb dziecka i możliwości zarobkowych i majątkowych rodzica. Wszystko opiera się zatem na prezentowanych w Sądzie dowodach. Tutaj kluczowa jest kwestia właściwego przygotowania się do sprawy sądowej.