Przed tobą długa podróż samolotem albo wakacyjne nurkowanie? Uważaj, aby przyjemnych planów nie popsuł ci nieoczekiwany ból zęba. Gwałtowne zmiany ciśnienia w każdej z tych sytuacji mogą wywołać zespół dolegliwości.
Ból, który pojawia się np. na pokładzie samolotu bądź podczas nurkowania, a potem samoistnie ustępuje, najczęściej wywoływany jest przez zmiany ciśnienia. Odczuwają go osoby, które mają uwięzione w zębach pęcherzyki powietrza. Gdy ciśnienie podczas wznoszenia samolotu spada, zamknięte wewnątrz zęba powietrze, zgodnie z prawem Boyle’a, zwiększa swoją objętość. Nie mając możliwości ujścia, wywołuje coraz większy nacisk na tkanki zęba, powodując ból. Ale skąd powietrze wewnątrz zębów?
„Pojawienie się objawów barodontalgii najczęściej wynika z nieprawidłowo założonych wypełnień. Nieszczelne bądź niedokładnie wykonane plomby powodują, że wewnątrz zęba gromadzi się powietrze. Podobne skutki mogą wywoływać nieszczelne uzupełnienia protetyczne bądź niewłaściwie przeprowadzone leczenie kanałowe. Ból przy zmianie ciśnienia może być również sygnałem rozwijającego się stanu zapalnego miazgi lub pojawienia się próchnicy” – wyjaśnia lek. stom. Monika Stachowicz z Periodent Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy w Warszawie.
W przestworzach i pod wodą
Nazwa barodontalgia pochodzi od jednostki miary ciśnienia, czyli baru. Kiedyś nazywano ją aerodontalgią, ponieważ początkowo objawy obserwowano wyłącznie u pilotów wojskowych podczas wykonywania lotów. Zjawisko opisano po raz pierwszy w latach 40-tych ubiegłego wieku. Z czasem badania rozszerzono i okazało się, że podobne dolegliwości może wywoływać również nurkowanie. Nie tylko piloci, ale i marynarze łodzi podwodnych cierpieli na nagłe bóle zębów podczas zmiany wysokości lub głębokości.
Barodontalgia nie jest wcale rzadkim zjawiskiem. Jak wynika z wojskowych statystyk, dolegliwości dotykają nawet 12% pilotów i marynarzy. Wśród pasażerów samolotów i amatorów nurkowania wskaźniki te są o kilka procent wyższe. Badania nad barodontalgią pokazały, że ból ten niejednokrotnie osiąga tak duże natężenie, iż może powodować zaburzenia percepcji u pilotów, co stanowi poważne zagrożenie dla życia i bezpieczeństwa. Dlatego współcześnie nieskazitelny stan uzębienia jest jednym z podstawowych kryteriów rekrutacji kandydatów do szkół lotniczych.
Meteopaci mają gorzej
Czasami pojawiający się w odpowiedzi na zmiany ciśnienia ból zębów może mieć inne przyczyny. „Odczuwane dolegliwości mogą sygnalizować stany zapalne zatok, zwłaszcza zatok szczękowych, które znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie zębów. Również osoby wrażliwe na działanie wszelkich czynników meteorologicznych, czyli tzw. meteopaci, którzy na co dzień silnie reagują na zmiany ciśnienia atmosferycznego, mogą skarżyć się na bóle zębów np. podczas lotu lub nurkowania” – wyjaśnia stomatolog.
Dentysta przed urlopem
Aby uniknąć niemiłych niespodzianek podczas urlopu, przed wyjazdem warto umówić się na wizytę w gabinecie stomatologicznym i wykonać przegląd zębów, szczególnie pod kątem nieszczelnych wypełnień. „Diagnostykę pod kątem barodontalgii zaczynamy od dokładnego przeglądu uzębienia. Sprawdzamy wypełnienia, czy są stabilne, nieukruszone, dobrze się trzymają, wykonujemy również diagnostykę RTG, która pokaże stan zębów wewnątrz i poniżej linii dziąseł. Jeżeli pacjent zgłasza, że dolegliwości pojawiły się w konkretnym zębie, to zalecamy wymianę wypełnienia na nowe” – tłumaczy specjalistka.
