Wiosna kojarzy się z zielenią, pierwszymi promieniami słońca i budzącą się do życia przyrodą, jednak dla wielu z nas potrafi być prawdziwym koszmarem. Wysypka, zapalenie spojówek, katar… a może to alergia? Jak ją rozpoznać i jak zdiagnozować?
Obecnie na całym świece obserwujemy intensywny wzrost liczby chorych zmagających się z alergią. Pierwsze objawy mogą pojawić już w dzieciństwie, współcześnie jednak odnotowuje się coraz większą liczbę diagnozowanych pacjentów po 25 r.ż. Niewątpliwie istotną przyczyną wzrostu liczby zachorowań jest rozwój cywilizacji. Zanieczyszczenie środowiska, postępująca urbanizacja i siedzący tryb życia doprowadziły do drastycznego wzrostu liczby alergenów w naszym bezpośrednim otoczeniu. Pyły, gazy, smog, substancje chemiczne zawarte w środkach czystości, kosmetykach, lekach, przetworzona żywności – to tylko nieliczne przykłady potencjalnych alergenów.
Czym jest alergia?
Alergia jest niewłaściwą, irracjonalną reakcją układu immunologicznego (odpornościowego) na potencjalnie niegroźny czynnik. Układ immunologiczny jest odpowiedzialny za kontrolę, obronę i bezpieczeństwo organizmu. Gdy do organizmu trafia patogen (czynnik chorobotwórczy), układ immunologiczny zostaje uruchomiony. Organizm rozpoczyna walkę, limfocyty T przekazują informację o zagrożeniu i indukują sygnał o produkcji przeciwciał, odpowiedzialnych za pokonanie wroga. U alergików system odpornościowy szwankuje tzn. działa nadpobudliwie, uruchamiając wewnętrzne mechanizmy obronne nawet wtedy, kiedy do organizmu trafia niegroźny czynnik, np. związek zapachowy z kremu czy perfum. „Obecnie każdy z nas może zachorować. Pierwsze objawy alergii najczęściej pojawiają się już u noworodków, ale to nie jest reguła. Zanieczyszczenie środowiska i niewłaściwa dieta powodują, iż objawy alergii mogą wystąpić również u osób dorosłych. Dlatego jeśli zaobserwujemy u swojego dziecka czy u siebie niepokojące objawy, warto skonsultować to ze specjalistą” – wyjaśnia dr n.med. Magdalena Łapienis, specjalista laryngolog z Salve Przychodnie w Łodzi.
Alergen główny winowajca
Alergen to substancja, która odpowiada za uruchomienie mechanizmów obronnych organizmu; może być związkiem chemicznym pochodzenia zwierzęcego (np. roztocza) oraz roślinnego (pyłki). Alergeny ze względu na sposób przenikania do organizmu możemy podzielić na wziewne, kontaktowe oraz pokarmowe.
Czynniki alergiczne popularne w Polsce, to:
- pyłki roślin trawy, krzewów, drzew
- sierść zwierząt
- cytrusy
- roztocza kurzu domowego
- orzechy np. nerkowca
- mleko i produkty mleczne
Przeziębienie czy alergia?
Alergia najczęściej kojarzy się z reakcją skórną, kiedy na jej powierzchni pojawia się zaczerwienienie, wsypka, świąd lub krostki z surowicą. Takie objawy są typowe dla alergii kontaktowej. Zdarza się również, że objawy alergii są nietypowe, interpretowane jako przeziębienie.
Na jakie objawy alergii zwrócić uwagę?
- przewlekły katar, kichanie, uczucie zatkanego nosa
- długo utrzymujący się kaszel, problemy w oddychaniu, utrudniony oddech np. podczas wyjścia na zewnątrz
- nudności, bóle brzucha, wymioty.
- łzawienie i zaczerwienie oczu, obrzęk spojówek
- wysypka, zaczerwienie, świąd skóry.
Jak walczyć z alergią?
W walce z alergią najważniejsze jest rozpoznanie, na jakie konkretne alergeny reaguje organizm, a następnie ograniczenie z nimi kontaktu. Najskuteczniejszym sposobem jest konsultacja w poradni alergologicznej; lekarz specjalista kieruje na testy alergologiczne (testy skórne oraz te z krwi). Po analizie wyników możliwe jest ustalenie odpowiedniego leczenia. „Z alergią warto walczyć na kilku frontach np. poprzez eliminację alergenu ze środowiska czy podaż leków przeciwalergicznych. Obecnie najpopularniejszym i najskuteczniejszym sposobem jest odczulanie. Jest to zabieg, który ma na celu wzmocnić tolerancję organizmu na alergeny. W trakcie odczulania do organizmu pacjenta jest wprowadzana niska dawka konkretnego alergenu, dzięki czemu oswaja się on z substancją wywołującą uczulenie”– dodaje laryngolog.