Początki historii akupunktury giną w pomrokach dziejów. W świetle badań archeologicznych najstarszego odkrycia dokonano w roku 1963 w Toudaowa na terenie środkowej Mongolii. Znaleziono tam kamienne narzędzia zwane bian wykonane z krzemienia, które eksperci jednoznacznie zakwalifikowali jako lecznicze, służące do uciskania i nakłuwania. Na podkreślenie zasługuje fakt, że znaleziska datowane są na okres neolitu ( 10.000 – 4.000 Lat p.n.e.). Sukcesywnie znajdowano potem późniejsze formy „ pra-igieł”: jaspisowe, drzazgi bambusowe, odłamy kości, z brązu, a od VII w p.n.e. igły żelazne.
Tradycyjny przekaz powstanie akupunktury wiąże ze starożytnymi i wojownikami, którzy zaobserwowali zjawisko zanikania przewlekłych dolegliwości po zranieniu strzałami z łuku. Jako ojczyznę akupunktury uważa się dolinę żółtej rzeki. Najstarsze zachowane dzieło traktujące o akupunkturze pochodzi z okresu Wojujących Cesarstw (474-221 r. p.n.e.) Zwane Ling shu (kanon akupunktury).W dziele tym omówiono wszystkie najważniejsze aktualne do dziś dane dotyczące akupunktury. Już wtedy znano 9 typów igieł do nakłuwań, którym przypisywano ścisłe i odmienne role w procesie leczenia. Z roku 1027 pochodzi znaleziona figura człowieka naturalnej wielkości zrobiona z brązu z zagłębieniami w miejscach punktów akupunkturowych oraz wyrytym przebiegiem meridianów służąca studentom do nauki. Ponad pięćdziesiąt lat istnieje w Pekinie Instytut Badań Akupunktury i Akademia Tradycyjnej Chińskiej Medycyny.
Do europy pierwsze wzmianki o akupunkturze docierają wraz z Marko Polo w XIII w. Ciekawostką jest polski ślad w europejskiej historii akupunktury uczyniony przez naszego rodaka, polskiego jezuitę Michała Boyma, który przebywał w „Państwie Środka” na dworze ostatniego cesarza z dynastii Ming – Jung Li w latach od 1644 roku do swojej śmierci w roku 1659. Owocem tego pobytu były najwcześniejsze książki europejskie dotyczące chińskiej medycyny wydane w 1656 „Flora Chin” oraz w 1668 roku „Klucz medyczny” opisujący zasady chińskiej medycyny. Na podstawie tych prac powstają pierwsze europejskie publikacje na ten temat.
Akupunktura jest ściśle związana z filozofią taoistyczną u podstaw której, leży przekonanie o materialnej i energetycznej jedności wszechświata.Wszechświatem rządzi prawo pięciu elementów: ognia, ziemi, metalu, wody i drzewa. Symbolicznym tym elementom są przypisane różne zjawiska i przedmioty. W procesie płynnego przechodzenia jednego elementu w drugi, opisuje się krążenie energii (Qi) i materii w przyrodzie, a także harmonię sił wzajemnej równowagi. Siły rządzące zarówno zjawiskami w skali makroskopowej jak i mikroskopowej podlegają tym samym uniwersalnym zasadom. Oprócz prawa pięciu elementów kolejnym prawem jest zasada przeciwieństw zwana Yin-Yang. YIN przypisuje się energii tzw. ujemnej (zimno, ciemność, opadanie, powolne, energia kobieca). Energia YANG związana jest z: pierwiastkiem męskim, gwałtownością, ciepłem, jasnością, wznoszeniem. Energie te wzajemnie się przenikają i uzupełniają, tak jak: noc z dniem, zima z latem, suche z mokrym, dobre ze złym, i nie są w stanie egzystować bez swojej wzajemnej obecności i wzajemnej równowagi.
Sztuka wykonywania akupunktury oprócz odzialywania przez punkty na strefy związane z nerwami i narządami wewnętrznymi, działa także na zasadzie przywracania harmonii w przypadku rozregulowania wewnętrznej energii organizmu. Ze względu na właściwości regulacyjne akupunktura jest najskuteczniejsza w dolegliwościach organizmu na tle kłopotów czynnościowych a nie strukturalnych.
Oprócz nakłuwania do akupunktury należy także zaskakująco skuteczny klinicznie, choć trudny do opanowania system diagnostyczny. Należy do niego głównie diagnostyka z pulsu i języka oraz określanie bolesności i napięcia tkankowego w punktach akupunkturowych oraz tzw. strefach Haeda związanych z strefami narządowymi.
Niezwykle ciekawą metodę diagnostyczną i leczniczą opracował w roku 1950 japoński lekarz prof. Yoshio Nakatani zwaną RYODORAKU. Metoda polega na pomiarze przewodnictwa elektrycznego w standardowych ściśle określonych punktach akupunktury na poszczególnych meridianach i z uzyskanych wyników wyciąga się wnioski diagnostyczno-lecznicze. Metoda ze względu na swój obiektywizm ma duże znaczenie we współczesnej akupunkturze.
W celu pełnej jasności tematu, należy podać garść wyjaśnień dotyczących terminów używanych powyżej.
Punkt akupunkturowy jest to miejsce na powierzchni skóry o maksymalnej średnicy od 1 do 8 mm mający po pobudzeniu wpływ na pracę organizmu.
Pobudzanie punktów odbywa się na drodze:
drażnienia prądem – elektropunktura,
podgrzewania – termopunktura,
masażu, ucisku – akupresura,
W toku prac naukowych odkryto, że punkty te mają inną budowę histologiczną od otaczających tkanek, miedzy innymi większe zagęszczenie zakończeń nerwowych. Wykazano również inną pojemność i przewodnictwo elektryczne niż normalnej otaczającej skóry.
Linie łączące punkty akupunkturowe nazywamy meridianami. Jest 12 parzystych meridianów i dwa nieparzyste: główny regulator przedni i tylny. Podstawowych punktów leżących na meridianach jest 667, doliczyć do tego należy kilkaset leżących poza kanałami tzw. extra oraz ponad 100 na małżowinie usznej
Daje to obraz złożoności tej sztuki leczniczej.
Ze względu na to, jaką okolicę nakłuwamy można akupunkturę podzielić na:
Kraniopunktura – punkty w obrębie głowy
Strefy Echiwo – tzw. mikrostrefy miedzy innymi akupunktura dłoni, stóp czy wymieniona poniżej, najczęściej używana:
Auriculopunktura – punkty na małżowinie usznej.
Lek. med. Paweł Błaszczyszyn
Przychodnia Medycyny Naturalnej KOMED http://www.naturalnamedycyna.pl