Rodzice często słyszą od dzieci, zwłaszcza nastoletnich, że ich koledzy mają więcej swobody. Dorośli są często przekonani, że młodzież używa tego argumentu, by manipulować rodziną. Tymczasem badania potwierdzają, że młodzi ludzie nie tylko czują się zbyt ograniczani, ale są autentycznie przekonani, że „innym wolno więcej”.
Tekst: Maja Wiernikowska
Naukowcy z Ohio State University przeprowadzili pod kierunkiem Christophera Daddisa badanie na 697 uczniach w wieku 13-18 lat. W ankiecie musieli ocenić, jak duża jest ich swoboda i możliwość decydowania o sobie w różnych obszarach życia. Pytano m.in. o poglądy na temat kłamstwa i kradzieży, sprawy osobiste (styl ubierania, dekorowanie własnego pokoju), ale także określone zachowania (spożywanie alkoholu, palenie papierosów, późne powroty do domu). Oddzielną grupę pytań stanowiły te dotyczące relacji z rodzicami. Młodzież miała także ocenić, jaki jest jej zakres swobody osobistej w porównaniu z rówieśnikami.
Nastoletnie postrzeganie świata
Wyniki? W zasadzie 100% badanych uznała, że jest zbyt ograniczana i potrzebuje np. większej możliwości samodzielnego decydowania o własnym wyglądzie czy najbliższym otoczeniu. Domagali się też większej niezależności w zakresie doboru przyjaciół. A poza tym byli zgodni w jednym – ich koledzy mają pod każdym względem lepiej. To wyraz niesłusznej subiektywnej oceny, ale powinno to dać do myślenia rodzicom. Młodzi tak właśnie postrzegają świat! I jeszcze jeden ciekawy wniosek z ankiety: rodzice dają zdecydowanie więcej wolności chłopcom. Dziewczęta mają większą trudność w wyrażaniu tej potrzeby w młodszych latach, ale gdy już upomną się o to, co uważają za swe prawo, często dochodzi do poważnych rodzinnych konfliktów.
Granice samostanowienia
Jeżeli więc jesteśmy rodzicami nastolatka, może warto porozmawiać z nim o sferze jego wolności i wspólnie ustalić granice niezależności i samostanowienia – o czym może decydować samodzielnie, w jakich sprawach powinien zasięgnąć opinii starszych, a w jakich decydujący głos nadal musi należeć do rodziców.