Debiutancka powieść Gochy Pawlak „Nie rdzewieje” to opowieść o środowisku LGBTQ+ w Polsce i portret współczesnego pokolenia trzydziestolatków. Jest niczym niecodzienny przewodnik po nieodkrytych wcześniej zakamarkach dobrze znanych miast.
Tekst: Sylwia Skorstad
Magda robi karierę w Warszawie. Jej życie w stolicy jest na tyle poukładane, na ile tylko się da. Kiedy jedzie do rodzinnego Sosnowca, by odwiedzić znajomych i spotkać kobietę, którą kiedyś kochała, ma okazję spojrzeć na siebie i swoje doświadczenia z perspektywy. Wspomina byłe sympatie, dziewczyny, z którymi dawniej się kumplowała oraz te, do których wzdychała. Robi mentalny przegląd ważnych dla siebie ludzi, nie tylko kochanek, ale też przyjaciółek. Teraźniejszość przeplata się z przeszłością. Czy okaże się, że stara miłość nie rdzewieje?
Tęczowa Polska współczesna
„Nie rdzewieje” to przede wszystkim książka o relacjach międzyludzkich, głównie relacjach między kobietami. To również portret współczesnego pokolenia trzydziestolatków oraz opowieść o środowisku LGBTQ+ w Polsce. Refleksje głównej bohaterki przeplatają się z fragmentami wywiadów prowadzonych przez Magdę w ramach jej prac badawczych w środowisku homoseksualnych kobiet oraz wycinkami z ogłoszeń na portalach randkowych. Co prawda, wywiady są fikcyjne, ale brzmią wiarygodnie i są jednym z najbardziej interesujących elementów książki:
„Tu nie ma podziałów i za to ten świat kocham. Lesbijki wszystkich krajów, łączcie się! Może was dzielić wszystko, to jedno was scala. W heteroświecie – prawnicy z prawnikami, artyści z artystami, pracujesz w korpo, trzymasz się z korpo. W lesbijstwie – studiujesz chiński, umawiasz się z dziewczyną, która pracuje w ochronie na lotnisku, na wixy chodzisz z hydrauliczką i przedstawicielem handlowym.”
Albo:
„Pytasz mnie, jak to jest kochać drugą kobietę i to jest w chuj złe pytanie! Po co to badać w ogóle! Jak to jest kochać? Zawsze tak samo i zupełnie inaczej. Od kiedy wiem? Od zawsze, miłość to miłość, nie jakaś ideologia.”
Debiutancka powieść aktywistki, podróżniczki i psycholożki Gochy Pawlak przypomina zamieszczane przez nią na blogu przewodniki. Autorka próbuje pokazać czytelnikom kawałek nieznanego dla nich świata, wskazując na charakterystyczne, niewidoczne na pierwszy rzut oka szczegóły. Nie skupia się na tym, aby pięknie opisać to, co każdy mógłby sam znaleźć w oficjalnym przewodniku. Lubi wyciągać na światło dzienne interesujące niuanse. Jej Sosnowiec i jej Warszawa są zatem odmienne od tego, co można zobaczyć z okien autokaru objazdowej wycieczki dla turystów.
Splątane uczucia
Pięć dni spędzone przez Magdę w rodzinnym Sosnowcu to czas na refleksje, spotkania i wspomnienia. Główna bohaterka bada własne uczucia i zastanawia się nad emocjami oraz motywami otaczających ją osób. Z rzeczywistością można jeszcze dojść do ładu, ale jak to zrobić z samą sobą? Bywa, że miłość nie wzmacnia i nie sprawia, że patrzy się na świat przez różowe okulary. Miłość czasem boli i niszczy, ale też pozwala zadać sobie istotne pytania.
Gocha Pawlak, „Nie rdzewieje”, Wydawnictwo Książnica