Pytanie, czy i ewentualnie jak zmienić fantazje seksualne, jest jednym z najczęstszych, jakie pacjenci zadają seksuologom.
Tekst: Sylwia Skorstad
Fantazje seksualne mogą być problematyczne z kilku powodów. Niektóre z nich są faktycznie niebezpieczne, bowiem realizowanie ich jest zabronione przez prawo. Inne nie mają nic wspólnego z zaburzeniami preferencji seksualnych, ale powodują konflikty w związku, bo partner ich nie akceptuje albo ma odmienny pomysł na ich realizację. Jeszcze inne niepokoją, bo nie pozostają w zgodzie z systemem przekonań moralnych danej osoby. Czy da się coś z nimi zrobić?
W pułapce fantazji
Na to pytanie próbuje na swoim blogu odpowiedzieć doktor Justin Lehmiller, popularyzator wiedzy na temat seksualności. Niestety, nie ma on dobrych wieści dla tych, którzy z różnych powodów chcieliby się pozbyć swoich fantazji erotycznych.
Naukowcy wielokrotnie próbowali różnymi metodami wpłynąć na to, co może podniecać daną osobę. Badania takie prowadzono zarówno mając nadzieję na zmianę nawyków tych, którzy popełniali przestępstwa na tle seksualnym, jak i chcąc dowieść, że istnieje sposób na zmianę orientacji seksualnej za pomocą psychoterapii. W obu przypadkach okazało się, iż jest to zadanie ekstremalnie trudne. Na dziś nauka mówi jasno: wszystko wskazuje na to, iż próby wpłynięcia na czynniki, jakie budzą w danej osobie pobudzenie seksualne, są bezskuteczne.
W walce o wykorzenienie danej fantazji seksualnej nie sprawdza się też podejście „po prostu o tym nie myśl”. Gorzej, przynosi ono skutek odwrotny od zamierzonego. Im bardziej staramy się o czymś nie myśleć, tym częściej o tym myślimy. Czy chodzi o osobę, jakiej nie powinniśmy sobie wyobrażać bez ubrania, bowiem zabrania nam tego norma społeczna, wychowanie bądź dowolna święta księga, czy o czynność, próby niemyślenia zawsze kończą się wzmożonym myśleniem.
Myśleć, ale zaniechać działania
Co zatem zrobić z niechcianą fantazją, skoro nie da się jej pozbyć dzięki sprytnej psychologicznej sztuczce? Obecnie wysiłki tych psychologów, którzy specjalizują się w niesieniu pomocy terapeutycznej osobom mającym nieakceptowane fantazje seksualne, skupiają się na uczeniu ich, jak zaprzestać realizowania takich marzeń. Posiadanie fantazji to jedno, a realizowanie jej to drugie.
Większość osób ma satysfakcjonujące życie erotyczne, chociaż nie realizuje wszystkich ze swoich fantazji seksualnych. W rzeczywistości jest wiele takich marzeń erotycznych, które smakują lepiej w wyobraźni niż w rzeczywistości. Jednym z nich jest fantazja o seksie grupowym, bo nastręcza wielu praktycznych problemów.
Jeśli zatem masz marzenie erotyczne, jakiego z różnych powodów nie akceptujesz, to na początek zastanów się nad tym, co sprawia, iż masz poczucie, że lepiej by się było jej pozbyć (jeśli powodem jest ryzyko, że realizując ją naruszysz normę prawną, warto zwrócić się po pomoc terapeutyczną). Następnie możesz spróbować zasięgnąć wiedzy na temat natury powstawania fantazji seksualnych. Podobnie jak naszych snów, nie możemy ich kontrolować, bo są wynikiem tak samo naszych indywidualnych potrzeb psychologicznych, biografii erotycznej, osobowości, jak i czynników kulturowych oraz mechanizmów ewolucyjnych. Kolejny krok to powiedzieć sobie, że myśleć, to nie to samo, co działać.
A gdyby tak stworzyć nowe?
Warto też wiedzieć, że seksualność, podobnie jak inne części naszej psyche, ewoluuje. Po pierwsze, jeśli nie mamy zaburzeń preferencji seksualnych, to na każdym etapie życia jesteśmy w stanie odkrywać nowe, stymulujące bodźce. Po drugie, kiedy my się zmieniamy, zbieramy doświadczenia, umacniamy w sobie jedne cechy i staramy się zneutralizować wpływ tych, których w sobie nie lubimy, zmieniają się też nasze potrzeby i pragnienia. Fantazja seksualna, jaka była żywa w wyobraźni pięć lat wcześniej, może zblednąć, a na jej miejsce pojawić się taka, którą można będzie łatwiej zaakceptować.
Każdy z nas już to podświadomie wie. Seks z nowym partnerem albo impuls znaleziony w życiu codziennym pozwalają odkryć istnienie takich fantazji, z jakich istnienia nie zdawaliśmy sobie wcześniej sprawy. Może zatem zamiast próbować bezskutecznie walczyć z nieakceptowanymi marzeniami erotycznymi, lepiej stworzyć nowe?
Jeśli chodzi o seks, zmiana może nastąpić szybciej niż w innych dziedzinach życia psychicznego, ponieważ bodźce są silniejsze niż gdzie indziej. Orgazm to bardzo przekonujące wzmocnienie pozytywne, dużo mocniejsze od dzwonka, na dźwięk jakiego reagował ślinieniem się pies Pawłowa. To oczywiście duże uproszczenie, ale uprawomocnione.
Blog Justina Lehmiller https://www.lehmiller.com/blog/2018/6/18/theres-just-one-problem-with-suppressing-sexual-thoughtsit-doesnt-work