Opryszczka narządów płciowych to infekcja wirusowa, która lubi powracać nawet kilka razy do roku. Wystarczy raz zarazić się wirusem, aby borykać się z nim przez całe życie. Przestrzegaj higieny i dbaj o swoje zdrowie zwłaszcza podczas ciąży. Wirus opryszczki jest szczególnie niebezpieczny dla przyszłych matek.
Wywołuje ją wirus herpes simplex typ 2 (HSV-2), a w 5 % przypadków wirus herpes simplex typ 1 (HSV-1), ten sam który jest przyczyną opryszczki, czyli popularnego „zimna” na ustach. Częściej ich ofiarą padają kobiety, niż mężczyźni.Do zakażenia HSV-2 dochodzi podczas stosunku płciowego (genitalnego, analnego i oralnego), a HSV-1 – przez bliski kontakt ze skórą osoby zarażonej, a więc przez pocałunek, dotyk, używanie wspólnych ręczników i mydeł. Oba wirusy są bardzo podstępne, bo nawet gdy objawy choroby ustąpią, wirusy nie znikają, ich nosicielami pozostajemy do końca życia. Zagnieżdżają się w zakończeniach zwojów nerwowych i żyją w uśpieniu. A podczas osłabienia organizmu ponownie atakują.
Objawy
Po około 5 dniach od wtargnięcia wirusa do organizmu pojawia się gorączka, bóle głowy, mięśni i ogólne rozbicie – czyli objawy przypominające grypę. Czasem powiększają się także węzły chłonne. Zaraz po tym w okolicach genitaliów, na powierzchni skóry pojawiają się małe pęcherzyki o średnicy 1-2 mm wypełnione przezroczystym płynem.
U kobiet opryszczka najczęściej umiejscawiają się na sromie, łechtaczce, w pochwie na szyjce macicy i w cewce moczowej. U mężczyzn zaś – na napletku, żołędzi i trzonie prącia. W wyniku kontaktów analnych zmiany chorobowe mogą rozwinąć się w okolicy odbytu, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Bywa, że pojawiają się one także na pośladkach i udach.
Po pewnym czasie pęcherzyki skórne pękają, tworząc bardzo bolesne owrzodzenia (nadżerki), które po 10-14 dniach goją się samoistnie pozostawiając niewielką bliznę. Wirusy zaś przemieszczają się do zwojów nerwowych. Ich ponowną aktywności mogą pobudzić m.in. stres, infekcja przeziębieniowa, opalanie, a u kobiet – miesiączka. Zdarza się, że infekcja może powrócić 4-5 razy w ciągu roku. Na szczęście jej objawy są łagodniejsze i mijają w ciągu tygodnia.
Uwaga! Jeśli opryszczką zarazi się kobieta w ciąży, dziecko powinno urodzić się przez cesarskie cięcie. Zwykły poród może stać się przyczyną zakażenia noworodka i narazić go na bardzo poważne komplikacje zdrowotne, takie jak opóźnienie rozwoju i utrata wzroku.
Leczenie
Chorobę rozpoznaje się na podstawie widocznych objawów, czasem pobiera się do badania laboratoryjnego (tzw. posiew HSV) płyn z pęcherzyków albo próbkę zmienionej skóry. Niestety – nie ma leku na opryszczkę, można tylko łagodzić jej objawy i zapobiegać nawrotom. Jeśli zmiany chorobowe są niewielkie, stosuje się miejscowo maści osuszające i odkażające (np. pastę cynkową) lub kąpiele w roztworach soli odkażających. W przypadku nasilenia objawów konieczne jest podanie doustnych leków antywirusowych, np. acyclovir, famciclovir, valacyclovir. A gdy zakażenie opryszczkowe rozprzestrzeni się po całym organizmie, jest zazwyczaj leczone acyclovirem podawanym dożylnie. Pacjentom podaje się także witaminy B2 i B12. Zaordynowana przez lekarza kuracja (leki trzeba brać przez 3-6 miesięcy) zmniejsza o 75 proc. pojawienie się nawrotów choroby. Nieleczona infekcja może, choć na szczęście rzadko, spowodować powikłania w postaci zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zaplenia rdzenia kręgowego lub zaburzyć czynność układu nerwowego.
Profilaktyka
Osoby zakażone, w momencie kiedy występują u nich objawy opryszczki, powinny bezwzględnie powstrzymać się od stosunków seksualnych, nie całować się, używać osobnych mydeł, gąbek, ręczników itp. Takie postępowanie zapobiega rozprzestrzenianiu się choroby. Wskazane jest także stosowanie prezerwatywy.
Tekst: Hanna Mądra