Cierpią na nie głównie ludzie młodzi. W ciągu ostatnich 15 lat liczba zarażonych wzrosła ponad trzykrotnie. Nawet zabezpieczenie prezerwatywą nie daje stuprocentowej pewności, że nie zarazisz się kłykcinami kończystymi. Jak się ich zatem wystrzegać? O objawach, leczeniu i regularnych badaniach – o tym wszystkim przeczytasz w poniższym artykule.Kłykciny kończyste, nazywane także brodawkami wenerycznymi lub płciowymi, wywołuje jedna z 70 odmian wirusa brodawczaka ludzkiego HPV (human papilloma virus). Zarażamy się nimi najczęściej podczas stosunku płciowego z osobą zakażoną. Dochodzi wtedy do mikrootarć, które umożliwiają przenikanie HPV do komórek naskórka lub błony śluzowej. Najczęściej ofiarą choroby padają młodzi ludzie, którzy mają wielu partnerów seksualnych. U kobiet szczyt zachorowań przypada na okres między 20-24 rokiem życia, a u mężczyzn między 25 a 29 rokiem życia.
Objawy
Pojawiają się w kilka tygodni lub miesięcy po kontakcie seksualnym z osobą zakażoną. Są to grudki (narośla) w kolorze zbliżonym do barwy ciała. U kobiet umiejscawiają się na sromie, rzadziej w pochwie i na szyjce macicy, u mężczyzn zaś w okolicy napletka, żołędzi, w cewce moczowej i pęcherzu moczowym. U obu płci mogą pojawić się w okolicy odbytu. Grudki nie pieką, nie swędzą i nie bolą, ale mają tendencje do powiększania się. Te, które umiejscawiają się wokół odbytu, rozrastają się tworząc twory „kalafiorowate” (czasem wielkości orzecha włoskiego) i z czasem mogą ulec zezłośliwieniu. U kobiet kłykciny kończyste mogą przyczynić się do rozwoju raka szyjki macicy lub innych nowotworów układu moczowo-płciowego. U niektórych osób infekcja przebiega bez widocznych dla oka zmian i wykrywa się ją przypadkowo np. podczas cytologii. Jej objawy pojawiają się dopiero przy spadku odporności lub np. podczas ciąży. Jeśli u przyszłej mamy kłykciny kończyste umiejscowią się na pochwie lub na szyjce macicy, wtedy poród odbywa się przez cesarskie cięcie, co zapobiega zakażeniu dziecka.
Leczenie
Większość zakażeń wirusem HPV wywołującym kłykciny kończyste, organizm potrafi zwalczyć sam. Jednak, gdy objawy chorobowe nie znikają lub powiększają się, konieczne jest leczenie obu partnerów. Schorzenie rozpoznaje się na podstawie jego objawów. Czasem konieczna jest analiza cytologiczna wymazu z szyjki macicy, kolposkopia (badanie jelita grubego), biopsja grudki lub testy laboratoryjne wykrywające DNA wirusa HPV. U mężczyzn, których partnerki kłykciny kończyste na szyjce macicy wykonuje się badanie moczu. Niestety nie ma skutecznego leku na pokonanie HPV. Można zlikwidować jego objawy stosując miejscowo lek, podofilotoksynę. Pacjent sam nakłada go specjalną szpatułką trzy razy w tygodniu przez 10-16 tygodni. Jeśli grudki nie reagują na leczenie miejscowe, można je usunąć poprzez krioterapię (zamrażanie), elektrokoagulację, laserem lub tradycyjny zabieg chirurgiczny.
Kłykciny kończyste leczy się także interferonem (IFN). Jest to lek przeciwwirusowy, który pobudza układ odpornościowy. Terapia nim ma jednak dużo skutków ubocznych i jest bardzo droga, dlatego wykonuje się ją bardzo rzadko. Po leczeniu objawy choroby znikają, jednak sam wirus nadal pozostaje w błonach śluzowych naszego organizmu. Przy spadku odporności powraca prawie w 90 proc.
Profilaktyka
Przed zarażeniem HPV chroni ograniczenie liczby partnerów seksualnych, unikanie kontaktów z osobami zarażonymi oraz regularne wykonywanie cytologii przez kobiety. Uwaga! Prezerwatywa nie jest wystarczającym zabezpieczeniem przed kłykcinami kończystymi.
Tekst: Hanna Mądra