Nareszcie wymarzone wakacje – jeszcze tylko pakowanie, ubezpieczenie i można lecieć w świat, odpocząć. Jeśli planujesz lot samolotem uważaj, by wypoczynku nie popsuł ci ból zęba. Zespół dolegliwości bólowych związanych ze zmianą ciśnienia ma nawet swoją nazwę – to barodontalgia. Jest groźna także dla nurków i amatorów górskich wycieczek.
Barodontalgia zawdzięcza swoją nazwę barowi, czyli jednostce miary ciśnienia. W latach 40. XX wieku nazywana była aerodontalgią. W czasie II wojny światowej na nagłe bóle zębów cierpieli piloci wojskowi. Jednak gdy okazało się, że nie tylko loty w przestworzach, lecz także nurkowanie – zwłaszcza głębinowe – daje podobne objawy, zmieniono nazwę zespołu bólowego na barodontalgię.
Prawa fizyki
Dlaczego pod wpływem zmiany ciśnienia odczuwamy ból zęba, a nawet kilku zębów? Ma to związek z prawem fizyki, a konkretnie prawem Boyle’a.
„Na dużych wysokościach, ale także podczas nurkowania, ból odczuwać mogą osoby, które mają w zębach uwięzione przestrzenie powietrzne” – mówi dr Iwona Gnach-Olejniczak, stomatolog z kliniki UNIDENT UNION Dental Spa z Wrocławia. „Pęcherzyki gazu zamknięte wewnątrz zęba z powodu braku dostępu do otoczenia nie mogą wyrównać ciśnienia, przez co wywierają nacisk na tkanki zęba. Ból może być tak intensywny, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie” – ostrzega stomatolog.
Skąd powietrze w zębach?
Przestrzenie powietrzne powstają na przykład pod nieprawidłowo założonymi wypełnieniami, czyli plombami. Ból zęba w samolocie lub podczas nurkowania to może być też sygnał, że w uzębieniu rozwija się stan zapalny. „Najczęściej intensywny ból przy zmianie ciśnienia to objaw zapalenia miazgi, próchnicy, obecności ropnia okołozębowego, nieprawidłowo przeprowadzonego leczenia kanałowego” – wylicza dr Gnach-Olejniczak. „Na liście winowajców są również stany zapalne zatok szczękowych a nawet nieszczelne uzupełnienia protetyczne” – dodaje.
Na liście spraw do załatwienia
Dlatego osoby, które uprawiają sporty związane ze zmianą ciśnienia: spadochroniarstwo, nurkowanie, narciarstwo, ale także wspinaczkę wysokogórską, powinny regularnie badać stan uzębienia. Jeśli sport ma oznaczać tylko przyjemność i zdrowie. Jazda obowiązkowa to wizyta kontrolna u dentysty raz na pół roku. „Szczególnie należy zwracać uwagę na szczelność wypełnień, koron i mostów protetycznych, tak by pod wpływem zmiany ciśnienia nie doszło do nieprzyjemnych odczuć” – podkreśla ekspert. Na finał leczenia kanałowego standardem powinno być dokładne zdjęcie RTG, potwierdzające prawidłowość terapii.
Podobnych zasad powinni się trzymać podróżnicy, osoby często latające samolotem. Ale także wakacyjni turyści są zagrożeni barodontalgią. Może ona cię dopaść w drodze na letni urlop, podczas amatorskiego nurkowania wśród raf koralowych albo w trakcie wakacyjnego kursu spadochroniarstwa. Dlatego jeśli nie chcesz sobie zepsuć wakacji, na listę spraw do załatwienia przed wyjazdem dopisz wizytę u dentysty…