W dziesięciu stanach USA wciąż obowiązuje zasada, że kobieta może wytoczyć proces mężczyźnie, który obiecał jej małżeństwo, a następnie się z tego wycofał. Bywa, że wiarołomca musi zapłacić niedoszłej pannie młodej wysokie odszkodowanie. Polskie prawo również dopuszcza takie rozwiązanie.
Tekst: Iza Kołodziej
Przepis dający pannie młodej prawo do odszkodowania za zerwane zaręczyny ma wielowiekową tradycję. Już prawo rzymskie przyznawało kobiecie ochronę prawną w przypadku, gdy narzeczony nie miał ochoty wywiązać się ze złożonej przysięgi małżeńskiej. Zasada przybrała w Europie na znaczeniu w czasach, kiedy pozycja materialna kobiety stała się niemal całkowicie zależna od zamążpójścia. Podobne rozwiązanie przyjęto w XVIII wieku za oceanem. Ściganie wiarołomnych narzeczonych było wtedy powszechną praktyką sądową. Dzisiaj jest również możliwe.
Poślub albo płać
Przepis pozwalający wezwać przed sąd niedoszłego małżonka obowiązuje obecnie w następujących stanach USA: Karolinach Północnej i Południowej, Utah, Georgii, Missisipi, New Hampshire, Illinois, Nowym Meksyku, Wschodniej Dakocie oraz na Hawajach.
W 2013 roku w stanie Georgia ława przysięgłych skazała mężczyznę na 50 tys. dolarów odszkodowania dla niedoszłej żony. Skazany odwołał się od wyroku, co ostatecznie nie wyszło mu na dobre, bowiem sąd apelacyjny tylko powiększył kwotę odszkodowania dla kobiety. W trakcie procesu wyszło na jaw, że kawaler nigdy nie miał wobec niej poważnych planów. W czasie, gdy złożył matrymonialną propozycję, był związany z inną kobietą. Od początku wiedział, że rzuca słowa na wiatr, więc wymiar sprawiedliwości nie miał litości.
Polska rzeczywistość
Polskie prawo nie jest w przypadku zerwania zaręczyn jednoznaczne, sądy rozpatrują wszystkie przypadki indywidualnie. Ponieważ zaręczyny nie są formalnym stanem prawnym, ich zerwanie nie jest w myśl naszego prawa przestępstwem. Nie można ścigać kogoś za to, że się rozmyślił w sprawach miłosnych. Co innego jednak, jeśli ktoś poniósł wysokie koszty materialne narzeczeństwa. W przypadku, gdy np. jedna ze stron opłaciła już wesele albo obdarowywała partnera kosztownymi prezentami, pozew o odszkodowanie za zerwanie zaręczyn ma duże szanse na znalezienie zrozumienia w oczach sądu.
Jeszcze w roku 1953 polski Sąd Najwyższy orzekł, że: „lekkomyślne spowodowanie kosztów niedoszłego ostatecznie do skutku przyjęcia weselnego stanowi podstawę żądania stosownego odszkodowania od osoby zrywającej przyrzeczenie małżeństwa”. Do dziś niedoszli małżonkowie mogą się na to powoływać, gdy uznają, że niespełniona obietnica małżeńska spowodowała duże straty ekonomiczne.
